چکیده:
این مقاله به منظور بررسی مقدماتی تحولات جمعیتی شهرهای استان گلستان تهیه گردیده است.اهمیت موضوع از آن جهت است که مطالعه و شناخت تحولات جمعیتی در هر منطقهای،زیربنا و اساس هرگونه برنامهریزی میباشد بویژه آنکه این مطالعه در استان نوپایی مانند گلستان باشد که مطالعه کمتری در آن صورت گرفته است.
با استفاده از روش تحلیل تکوینی و با تجزیه و تحلیل موضوع،نتایجی حاصل گردید که اهم آنها عبارتند از:تراکم بیشتر جمعیت شهرنشین در نیمه جنوبی استان به تبعیت از مساعدت عوامل طبیعی و سیاستگریز از مرز،موزون شدن رشد جمعیت شهری استان بعد از چند دهه فراز و نشیب،مؤثر بودن اقدامات دولت در تبدیل روستاهای مناطق محروم نیمه شمالی به شهر در راستای بهینهسازی الگوی توزیع فضای شهرهای استان.
خلاصه ماشینی:
با استفاده از روش تحلیل تکوینی و با تجزیه و تحلیل موضوع،نتایجی حاصل گردید که اهم آنها عبارتند از:تراکم بیشتر جمعیت شهرنشین در نیمه جنوبی استان به تبعیت از مساعدت عوامل طبیعی و سیاستگریز از مرز،موزون شدن رشد جمعیت شهری استان بعد از چند دهه فراز و نشیب،مؤثر بودن اقدامات دولت در تبدیل روستاهای مناطق محروم نیمه شمالی به شهر در راستای بهینهسازی الگوی توزیع فضای شهرهای استان.
»(زنجانی،92،0731) در استان گلستان که در سال 6731 از استان مازندران منتزع شده در زمینه شهرنشینی مطالعه کمتری صورت گرفته است و این تحقیق به منظور بررسی مقدماتی روند شهرنشینی و تحولات جمعیتی شهرهای استان طی سالهای 5331 تا 0831 انجام گرفته است آگاهی از دورانهای رکود یا رشد سریع جمعیت در شهرهای مختلف استان و علل ایجاد آنها میتواند ضمن ترسیم وضع گذشته و حال،به برنامهریزی صحیح و اصولی به منظور توسعه شهرها و پیشبینی شرایط آتی آنها کمک مؤثری نماید.
در فاصله سالهای 55-5431،همزمان با رشد انفجاری جمعیت شهرنشین«که بازتاب واقعی اصلاحات ارضی و سرمایهگذاریهای ملی و رشد سریع سرمایهگذاریها در شهرها میباشد»(نظریان،4731،97)شهرهای این منطقه از نظر تعداد و میزان جمعیت،روند رشد سریعی را نشان میدهند به طوری که تعداد شهرها از 7 نقطه شهری در سال 54 به بیش از دو برابر یعنی به 51 نقطه شهری در سال 55 افزایش مییابد و این شهرهای نوظهور عمدتا در نیمه شرقی استان کنونی قرار داشتند که عبارتند از:خان ببین،رامیان (هرچند رامیان از نظر سکونتی از قدیمیترین مناطق استان محسوب میشود ولی براساس تعاریف موجود در سرشماریها از سال 55 بعنوان شهر در نظر گرفته شده است)، آزادشهر،کلاله،مینودشت و گالیکش که برخی از آنها مانند کلاله در طول این فاصله ده ساله(55-54)تا بیش از سه برابر جمعیت قبلی خود رشد پیدا کردند(11/1 درصد).