چکیده:
مدیریت و هزینهیابی بر مبنای فعالیت،یک سیستم اطلاعاتی و هزینهیابی است که در دههی 1980 معرفی شد تا برخی از محدودیتهای حسابداری صنعتی را پوشش و سودمندی سیستم حسابداری را جهت راهبردهای تصمیمگیری افزایش دهد.در این نوشتار،ابتدا شرح مختصری از چگونگی پیدایش این سیستم مطرح و دلایل نیاز به استفاده از مدل هزینهیابی بر مبنای فعالیت بیان میگردد.سپس اهمیت این سیستم در دنیای امروز مورد تجزیه و تحلیل قرار میگیرد.در ادامه،مزایا و محدودیتهای ذاتی سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت ارائه شده است.و در 2Lخاتمه چنین نتیجهگیری میشود که سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت، تحولی عظیم در سیستمهای هزینهیابی است و میتواند بهعنوان یک ابزار کارآمد جهت محاسبه صحیحتر بهای تمامشده محصولات و خدمات از یک سو و حل مشکلات گوناگون مدیریت و بهبود تصمیمات از سوی دیگری به کار گرفته شود.
خلاصه ماشینی:
"و در خاتمه چنین نتیجهگیری میشود که سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت، تحولی عظیم در سیستمهای هزینهیابی است و میتواند بهعنوان یک ابزار کارآمد جهت محاسبه صحیحتر بهای تمامشده محصولات و خدمات از یک سو و حل مشکلات گوناگون مدیریت و بهبود تصمیمات از سوی دیگری به کار گرفته شود.
بنابراین هنگامی که محصولات مختلف بهطور یکسان از خدمات مشابه استفاده نکنند،یا مواقعی که حجم محصولات باهم یکسان نباشد، به کارگیری سیستم هزینهیابی سنتی مبتنی بر حجم5میتواند منجر به انحراف بهای تمامشده محصول باتوجه به عدم تخصیص مناسب هزینههای سربار شود.
سوال مطرح دیگر،در مورد نحوه کار سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت، است؟در این سیستم برای تخصیص سربار به محصولات،از یک روش دو مرحلهای استفاده میشود: گام اول شناسایی فعالیتهای مهم به عنوان مراکز هزینه و تعیین سربار هر فعالیت متناسب با منابع مورد استفاده.
همانطوری که کپلن و کوپر توجه کردهاند،بهطور کلی سیستم مدیریت و هزینهیابی بر مبنای فعالیت،سئوالات متفاوتی در بر دارد سئوالاتی نظیر چه فعالیتهایی باتوجه به منابع شرکت انجام میشوند؟هزینه انجام فعالیتهای سازمانی و مراحل تجاری چقدر است؟چرا نیاز است که شرکت، فعالیتها و مراحل تجاری خاصی را انجام دهد؟ به کارگیری و اجرای سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت مستلزم پنج مرحله میباشد: مرحله اول تعیین موضوعات بهای تمام شده که در مدل هزینهیابی بر مبنای فعالیت استفاده خواهد شد.
بهعنوان مثال،آیا برای تنوع محصول و تغییر در ساختار گزارشگری واحد اقتصادی،سیستم هزینهیابی بر مبنای فعالیت یک ضرورت است؟ *آگاهی از مفروضات اساسی و لاینفک هزینهیابی بر مبنای فعالیت و اینکه چگونه تخلف از این مفروضات میتواند سبب تغییر شکل هزینهها و در نتیجه تصمیمگیری غلط مدیریت شود، دارای اهمیت بسزایی است."