خلاصه ماشینی:
"کویله درخت خرمای ماده پس از چندی شکافته و خوشه از آن بیرون میشود و در مدت دو فصل بهار و تابستان پس از تغییرات شگرفی که در حال و رنگ و بوی دانههای نارس پدید میآید خرما میشود که در ماه مهر و آبان آن خوشهها را میبرند.
اما در درختان نر، کویله، یعنی محفظه را پیش از آنکه نخودی خود شکافته شود معمولا بر میآورند و میگشایند و خوشه نارسی که در آن است برمیگیرند و پارهای چند از آن را که خوشبوی و معطر هم هست در خوشه درخت ماده میگذارند و باصطلاح«گرد میزنند»تا درخت ماده بارور شود، وگرنه خرما بارنمیدهد.
چنانکه گفته شد غلاف خوشه درخت نر را، غالبا بیاینکه پاره شود و شکاف بردارد از درخت برمیآورند و از آن پس بادقت و طرافت میبرند و آنگاه این غلاف با کویله را که هم عطرآگین است بجای ظرف آب و لیوان بکار میبرند."