چکیده:
در این مقاله،به طور مختصر دربارهی سیر تحول تفسیر و روشهای آن،و نیز روش تفسیری المیزان،به عنوان بهترین روش بین مکاتب و روشهای تفسیری،سخن به میان آمده است.
خلاصه ماشینی:
"و اما دلیل این همه اختلافات بین روشهای مفسرین چه میتواند باشد؟علامه پاسخ میدهد:«اگر درست دقت کنیم،میبینیم که تمام اینروشهای تفسیری در این نقیصهی بزرگ مشترکان که نتایج بحثهای علمی و فلسفی و غیر آن را از خارج گرفته و بر مضمون آیات تحمیل میکنند و لذا تفسیر اها سر از تطبیق بیرون میآورد و روی همین جهت،بسیاری از حقایق قرآن را مجاز جلوه داده و آیات را تأویل کردهاند.
و منابع روایی علامه متنوع به نظ میرسد؛از قبیل:تفسیر عیاشی و کتب حدیثی اربعهی شیعه، نظیر:اصول کافی و سایر کتب صاحبان کتب حدیثی چهارگانه مانند:کتاب عیون شیخ صدوق،و یا تفاسیری مانند: تفسیر علی بن ابراهیم و مجمع البیان طبرسی-البته روایات از این تفسیر در تفیسر المیزان زیاد به چشم میخورد-و تفاسیر دیگر،ازجمله بحثهایی علمی که در تفسیر بعضی از آیات مطرح میشوند،بحث فلسفی است.
علامه نیز دربارهی مزایای روش تفسیری خود در تالمیزان چنین میگوید:«از مزایای روش تفسیری ما این است که تأویل(حمل کردن آیه بر معنی مخلف ظاهر کلام)در آن راه ندارد،اما تأویل به آن معنی که قرآن میگوید،اساسا از سنخ معانی و مفهوم گیری نیست»[المیزان،ج 1:11].
ایشان پس از نقد و بررسی تمام روشهای تفیسری،در مقام استنتاج چنین فرموده است:«خلاصه وقتی درست دقت میکنیم،میبینیم تمام روشهای تفسیر در این نقیصهی بزرگ مشترکاند که نتایج بحثهای علمی و فلسفی و غیر آن را از خارج گرفته و بر مضمون آیات تحمیل میکنند و لذا تفسر آنها سر از تطبیق بیرون آورده است و روی همین جهت،بسیاری از حقایق قرآن را مجاز جلوه داده و آیات را تأویل کردهاند."