چکیده:
امنیت، نخستین خواسته جوامع از نظام های سیاسی است که امروزه دارای ابعاد و مولفه های گوناگون زیادی شده و بر تمام پدیده ها و مسائل جامعه تاثیرگذار است؛ از این رو، می توان پیوند آن را با آفرینش انسان ناگسستنی دانست. ازآنجاکه، سفرنامه ها گنجین های از اطلاعات هستند که از طریق آنها می توان به واقعیت هایی از اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دوره هایی از تاریخ یک سرزمین و مردمی که در آن می زیسته اند، پی برد، ضرورت پژوهش در سفرنامه ها، ازجمله سفرنامه ناصرخسرو برای تقویت بنمایه های تاریخی امنیت عمومی و اجتماعی آشکار می گردد؛ ازای نرو، این پژوهش بر پایه این سوال شکل گرفت که رویکرد ناصرخسرو نسبت به موضوع امنیت عمومی و اجتماعی در کتاب سفرنامه چگونه است و مولفه های آن چگونه بیان شده اند. جامعه آماری این پژوهش، متن کتاب سفرنامه ناصرخسرو به کوشش دکتر نادر وزین پور است. پس از مطالعه متن کتاب، پژوهش حاضر، بر پایه این فرضیه شکل گرفت که سفرنامه ناصرخسرو از آنجا که سرشار از موضوعات و نکات تاریخی، اجتماعی و به ویژه سیاسی است، می تواند گنجین های ارزشمند برای مطالعات حوزه امنیت عمومی و اجتماعی باشد. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، انجام شده و در پایان، مولفه های امنیت عمومی و اجتماعی در این کتاب بازنمایی و پس از تجزی هوتحلیل با روش استدلال استقرایی، فرضیه یادشده تایید شده است.
خلاصه ماشینی:
ازاین رو، سؤال پژوهش این است که موضوع امنیت عمومی و اجتماعی در کتاب سفرنامۀ ناصرخسرو چگونه مطرح شده است ؟ در پاســخ به ســؤال پژوهش ، فرضیۀ پژوهش این گونه طراحی گردید: به نظر می رســد، ســفرنامۀ ناصرخســرو ازآنجاکه فراتر از متنی ادبی و سرشار از موضوعات و نکات تاریخی ، اجتماعی و به ویژه فرهنگی و امنیتی اســت ، می تواند گنجینه ای ارزشــمند برای مطالعات حوزة امنیت عمومی و اجتماعی باشــد.
ارزش گذاری جامعه نسبت به این میراث فرهنگی و قضاوت آن ها نســبت به ضــرورت حفظ و نگهداری و کاربرد آن در جامعه نیز، جزئی از هویت فرهنگی است (حاجیانی ،١٣٧٩: ٢١-٢٠) هویت فرهنگی منسجم نیز به امنیت عمومی و اجتماعی در جامعه می انجامد؛ به عبارتی دیگر می توان گفت : شکل گیری امنیت عمومی و اجتماعی یک جامعه ، مبتنی بر فهم بنیادهای فرهنگی آن اســت ؛ ازاین رو، ناصرخسرو به هرجا که می رسد از موضوعات فرهنگی و آداب ورسومی که سبب ایجاد حس امنیت در مردم می شود نیز سخن گفته است که به برخی از آن ها اشاره می شود: ١,٣,٦ آداب ورسوم : ناصرخسرو از مراسمی در شهر حماه سخن می گوید که مردم در آنجا در امنیت کامل به رازونیاز با خدا می پردازند و می توان امروز آن را با جشــن نیمه شعبان یکی دانســت : »در کوه چشمه ای دیدم که گفتند هرســال چون نیمه شعبان بگذرد آب جاری شود ازآنجا و سه روز روان باشد و بعد از سه روز یک قطره نیاید تا سال دیگر مردم آنجا به زیارت روند و تقرب جویند به خداوند سبحانه و تعالی «(همان :١٥).