خلاصه ماشینی:
"گروهی از آذریها نیز با اعتقاد بر اینکه آبها هنگام تحویل سال از نو متولد میشوند،در شب چهارشنبه سوری،کوزههای کهنه خود را شکسته و کوزههای تازه را با آب پر میکردند تا در سال جدید به کنج اتاق بریزند تا به این ترتیب ضمن دور کردن بلایا برکت را در سال جدید به خانه بیاورند.
چهارشنبه سوری در سایر مناطق ایران و جهان این آیین دیرینه از سوی باختر،در بخشی از کردستان و از سوی خاور،در استان ‘‘سین کیانگ‘‘چین و سرزمینهای ایرانی تبار ‘‘یار کن‘‘،‘‘تاشقورغان‘‘و‘‘کاشغر‘‘با تفاوتهای برگزار میشد.
مردم این منطقه ضمن آتشافروزی و پریدن از آن،بر بالای بامها نیز به تعداد نفرات خانه،جام آتشی برمیافروختند.
در بخشهایی از قرقیزستان نیز این مراسم با تفاوتهایی برگزار میشد.
این مراسم در قرقیزستان در غروب نوروز برگزار و تنها شاخههای خشک درختی به نام ‘‘آرچه‘‘سوزانده میشد.
آنچه مسلم است،چهارشنبه سوری منحصر به آتشافروزی نیست،بلکه در روزگاران گذشته این مراسم با آیینهای دیگری همچون خوردن غذا به صورت دستهجمعی،سردادن سرودهای ویژه، قاشقزنی،فالگوش،بازیهای گروهی و نمایشهای سنتی همراه بود."