چکیده:
پژوهش حاضر با هدف توصیف میزان توجه به مولفه ها و مفاهیم مرتبط با هویت ملی در کتاب های درسی دوره آموزش ابتدایی ایران انجام شده است. بدین منظور با بهره گیری از روش تحلیل محتوی، 27 جلد کتاب درسی دوره آموزش ابتدایی سال 82 – 1381 که شامل 512 درس،3199 صفحه و 3332 تصویر بوده، مورد بررسی، تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از روش آنتروپی شانون نیز برای تفسیر پیام و پردازش اطلاعات موجود برای به دست آوردن ضریب اهمیت هر یک از مقوله های اصلی تحقیق شامل ارزش های هویت ملی،ارزش های دینی- مذهبی و ارزش های انقلابی است که هریک توسط معیار های تعریف شده از نظر محقق، بررسی گردیده اند. بر اساس یافته پژوهش، توجه متعادلی به عناصر و مولفه های هویت ملی نشده و در این میان دروس، صفحات و تصاویر کتب درسی این دوره، در زمینه شکل دهی هویت ملی در نسل جدید، بسیار کمرنگ ایفای نقش نموده اند.
خلاصه ماشینی:
"در مورد تصاویر کتب درسی دوره ابتدایی نیز از آنجا که تصاویر به سبب دریافتسریع و سهولت ذهنی،در رمزگردانی معانی پنهانی به معانی آشکار،سهم زیادی درایجاد نگرشها و باورها و شکلدهی لایههای هویتی افراد داشته و با این پیش فرضکه هریک از تصاویر مندرج در کتابهای درسی،در ذات خود به منظور ایجاد تغییردر دانشها و نگرشها و توانشهای دانشآموزان آورده شدهاند و این تغییرات دربلندمدت،منجر به رفتارهای مطلوب آنان میشود و در آنان اعتقادی را به وجودمیآورد که حفظ هویت ملی چیست و چگونه است،به تجزیه و تحلیل تصاویر کلیهکتب درسی ابتدایی پرداخته شده و تمامی تصاویر،براساس مقولههای در نظر گرفتهشده،مورد بررسی و سپس توسط روش آنتروپی شانون به ضریب اهمیت آنان پیبردهایم.
جدول 1:جدول توزیع فراوانی توجه به مقولههای تحقیق در دروس کتب دوره ابتدایی (به تصویر صفحه مراجعه شود)تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از طریق روش آنتروپی شانون(نمودار 1)نتایج زیر را نشان میدهد: &%02912MMFG029G% 1-اسطورههای ملی و شاهنامهای،با ضریب اهمیت صفر در دروس کتب ابتدایی،در صفحات کتب ابتدایی و در تصاویر کتب ابتدایی.
برای جمعبندی ورسیدن به موضوع اصلی تحقیق،یعنی ضریب اهمیت هویت ملی در کلیه کتب درسیدوره ابتدایی براساس یافتههای تحقیق عبارتند از: کلیه دروس دوره ابتدایی با ضریب اهمیت 0/164 کلیه صفحات دوره ابتدایی با ضریب اهمیت 0/162 کلیه تصاویر دوره ابتدایی با ضریب اهمیت 0/211 نمودار شماره 1:ضریب اهمیت مقولههای مورد سؤال تحقیق در کلیه دروس کتب دوره ابتدایی (به تصویر صفحه مراجعه شود) -درجه اهمیت مفاهیم ارزشهای دینی-مذهبی در کتابهای دوره آموزش ابتدایی برای سنجش و بررسی مفهوم ارزشهای دینی و مذهبی،از چهار شاخص ارزشهایدینی-مذهبی،اسطورههای دینی-مذهبی،مراسم دینی و اماکن مذهبی استفاده شده است."