چکیده:
هدف این مقاله، بررسی میدانی فرایند هویت یابی و بحران هویت در بین دانش آموزان است. بحران هویت عبارت است از وجود تزلزل و ابهام در تعریفی که فرد از خود و وجود خود دارد و مانع از آن می شود که به سوالات اساسی «من کیستم؟» و «چه می خواهم» پاسخ دهد.
در این تحقیق، تئوری های مکتب روانشناسی گشتالت، مکتب روانشناسی رشد و مکتب جامعه شناسی کنش متقابل گرا بررسی می شوند و در نهایت، با تحلیل نظریه های اریکسون و استرایکر و تلفیق آنها، مدل تحلیلی تحقیق ارایه می گردد. در این مدل، دو بعد شناختی و ارزشی در هویت شناسایی می شود، به گونه ای که پاسخ به سوال «کیستم؟»، به عنوان بعد شناختی و پاسخ به سوال «چه می خواهم؟» به عنوان بعد ارزشی فرایند هویت یابی مطرح گردد.
داده ها به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک مصاحبه و پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دبیرستان های شهر «لار» است و حجم نمونه 260 نفر محاسبه گردید.
خلاصه ماشینی:
"(1)- Allport دول شماره 2 (به تصویر صفحه مراجعه شود) دل تحقیق فهرست متغیرهای مستقل،که به عنوان عوامل مؤثر بر بحران هویت در این تحقیقمورد سنجش قرار گرفتهاند،به دو روش تهیه گردیده است:اول با مراجعه به تحقیقاتپیشین و نظریههای جامعهشناسان و روانشناسان و دوم،با بررسی اکتشافی و مصاحبه(به وسیله پرسشنامه باز)با 30 نفر از دانشآموزان دبیرستانهای شهر لار.
هارم:ارزیابی ارتباط با والدین و بحران هویت تحلیل توصیفی:بررسی توصیفی ارزیابی دانشآموزان از ارتباط با والدینشان درپنج بعد(تفاهم،مشورت،پذیرش در خانه،تبادل عاطفی،تکریم و منزلت)،نشان میدهد که بیشتر افراد،ارزیابی مثبتی از ارتباط با والدینشان دارند و این میزان از حدمتوسط بیشتر است.
حلیل استنباطی: 1-هرچه دانشآموزان بیشتر پیرامون هویت خود با دیگران گفتوگو کنند،بحرانهویت در بعد شناختی آنها کمتر است (r -/03sig /004) .
منفی بودن علامت متغیر پذیرش در گروه همسالان،در معادله رگرسیون،نشانمیدهد که هرچه دانشآموزان ارزیابی مثبتتری از پذیرش خود از سوی دوستان وهمسالان داشته باشد،بحران هویت شناختی او کمتر است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)منفی بودن متغیر گفتوگو پیرامون هویت،در معادله رگرسیون،نشان میدهد کههرچه فرد بیشتر پیرامون برنامهها،ارزشها و مجموعه صفات و ویژگیهای خود بادیگران صحبت کند(همانگونه که برگر و لاکمن مطرح میکنند)،انسجامیافتگیهویت او بیشتر و بحران هویت ارزشی او کمتر است.
مثبت بودن علامت متغیر تعداد دوستان،در معادله رگرسیون،نشان میدهد کهافزایش تعداد دوستان،موجب اغتشاش در الگوپذیری دانشآموزان از دوستان و عدمتوانایی در همانندسازی با آنها میگردد و این موجب افزایش بحران هویت ارزشی درفرد میشود.
به عبارتی،والدین و نظام خانواده،کمتر به عنوان منبع شناختی برای پاسخ به«کیستم»مورد استناد قرار میگیرد؛اما در برنامههای شغلی،اعمال مناسکی و رفقتاراقتصادی،همچنان خانواده از جایگاه مهمی برخوردار است و ارتباط پیوسته نوجوان باوالدین،بر کاهش بحران هویت ارزشی تأثیر بسزایی دارد."