چکیده:
بهرهگیری از اطلاعات پزشکی بدون شناخت ابزارهای کتابشناختی به آسانی امکانپذیر نیست.مش یا سرعنوانهای موضوعی پزشکی،معروفترین اصطلاحنامهء پزشکی است که به دو شکل چاپی و پیوسته منتشر میشود و کتابخانهء ملی پزشکی آمریکا آن را برای نمایهسازی مقالات،فهرستنویسی موضوعی کتابها و مواد غیر کتابی،و بازیابی اطلاعات از پایگاههای اطلاعاتی تهیه میکند.توصیفگرها در مش چاپی در دو بخش الفبایی و درختی ساختار یافته و تقسیمات فرعی در مقدمه آمدهاند.در مش پیوسته با جستوجوی هر اصطلاح میتوان به اطلاعات بخش الفبایی،تقسیمات فرعی،و ساختار درختی ذیل هر توصیفگر دست یافت.مش اولین اصطلاحنامهء مهم طراحی شده برای استفاده در یک سیستم ماشینی است و ملزومات اساسی یک واژگان کنترل شده مانند ساختار درختی،ساختار ارجاعی وسیع، تعاریف متنی،و روزآمدسازی قابل اعتماد را دارد و حتی اطلاعات پایگاه اطلاعاتی مدلاین، که از این نظر منحصر به فرد است،با واژگان کنترلشدهء مش نمایه میشود.در این مقاله، پس از معرفی این اصطلاحنامه،نحوهء تنظیم آن در دو شکل چاپی و پیوسته،و کاربرد آن در بازیابی پیوسته تبیین میشود.
خلاصه ماشینی:
"مش یا سرعنوانهای موضوعی پزشکی،معروفترین اصطلاحنامهء پزشکی است که به دو شکل چاپی و پیوسته منتشر میشود و کتابخانهء ملی پزشکی آمریکا آن را برای نمایهسازی مقالات،فهرستنویسی موضوعی کتابها و مواد غیر کتابی،و بازیابی اطلاعات از پایگاههای اطلاعاتی تهیه میکند.
مش اولین اصطلاحنامهء مهم طراحی شده برای استفاده در یک سیستم ماشینی است و ملزومات اساسی یک واژگان کنترل شده مانند ساختار درختی،ساختار ارجاعی وسیع، تعاریف متنی،و روزآمدسازی قابل اعتماد را دارد و حتی اطلاعات پایگاه اطلاعاتی مدلاین، که از این نظر منحصر به فرد است،با واژگان کنترلشدهء مش نمایه میشود.
اما در کتابخانهء ملی پزشکی هنگام تهیهء مش پیش فرض این بوده که فهرستنویسی موضوعی و نمایهسازی دو فرایند مشابهاند و یک ساختار واحد میتواند برای هر دو فرایند مورد استفاده قرار گیرد((7:317- 323).
البته در مش چاپی جلوی هر تقسیم فرعی مقولههای قابل ترکیب با آن ذکر شده و در مش پیوسته این تقسیمات فرعی با عنوان«توضیحگرهای مجاز»8ذیل هر توصیفگر آمده است تا در صورت نیاز از آنها استفاده شود.
Annotated MeSH طبق خبری که در شمارهء جولای-آگوست 2003<خبرنامهء فنی کتابخانهء ملی پزشکی آمریکا>منتشر شد،به علت کاهش سریع استفاده از محصولات چاپی این کتابخانه، از سال 2004 فقط مش عمومی به صورت مفصلتر و مجزا از<ایندکس مدیکوس>در ماه ژانویهء هر سال منتشر میشود(17).
در صورت آشنایی با ساختار درختی مش، امکان جستوجوی اصطلاحها از این طریق نیز وجود دارد و با کلیک کردن بر روی هر توصیفگر اطلاعات کامل آن ارائه میشود.
مش نیز یکی از همین واژگان کنترل شده است که در ذخیره و بازیابی اطلاعات از پایگاههای وابسته به کتابخانهء ملی پزشکی به کار میرود ((8:80-173))."