چکیده:
بهطور کلی در غرب دو رویکرد به دین وجود دارد.یکی دین را مجموعهای از گزارهها میداند و دیگری به عوامل تجربی،عاطفی،شهودی و اخلاقی تکیه میکند در این مقاله به برخی از دیدگاههای معاصر در مورد نگرش و باورهای دینی از دو زاویه کارکردها و ابعاد نگرش دینی پرداخته شده است.مقوله کارکرد به نقش دین در سلامت روانی،قدرت مقاومت در مقابل فشارزاها و کارکردهای دیگر دین توجه کرده و شامل نظریههای میسیاک،الیسون، پارگامنت،پاتریک،والریتو لاری،لوین و مریون میباشد. مقوله ابعاد به جنبههای مختلف نگرش و جهتگیریهای دینی میپردازد که شامل اعتقادی، داستانی،اخلاقی،مناسکی و اجتماعی است و نظریات اریک فرام،کورنیجزاک و همکاران، گانزیوورت،اسمارت،وون هوگل و گداک را دربرمیگیرد. در پایان به نظریه استاد مطهری که از هر دو جنبه کارکردها و ابعاد برخوردار است، پرداخته میشود.در نتیجهگیری به جنبه مشترک اکثر نظریهها و شواهد تجربی نظریات مطرح شده،اشاره میگردد.
خلاصه ماشینی:
"یکی دین را مجموعهای از گزارهها میداند و دیگری به عوامل تجربی،عاطفی،شهودی و اخلاقی تکیه میکند در این مقاله به برخی از دیدگاههای معاصر در مورد نگرش و باورهای دینی از دو زاویه کارکردها و ابعاد نگرش دینی پرداخته شده است.
همینطور در مواقع دیگر دانش فرد از وجود خداوند و قابل دسترس بودن آن،به او امکان میدهد که با مسائل و مشکلات زندگی با اطمینان خاطر مقابله نماید(مک فادن،8991) 5)نظریه«والریت1»و«لاری2» برطبق این دیدگاه باورها و نگرش دینی در مؤلفههای شناختی از جمله تفسیر وقایع،خوشبینی یا بدبینی و نوع تفکر افراد تأثیر داشته و این مؤلفهها نیز به نوبه خود در روابط بین جسم و ذهن اثر میگذارد.
آنان اعتقادات دینی را به سیستم اجتماعی و پیچیده تأثیر زیادی بر رفتار و نگرشهای مهم از قبیل برنامهریزی،کار،سیاست و چگونگی تفسیر رویدادهای زندگی داشته و محرک مهمی در زندگی و نیز باعث توجه فرد به رژیم غذایی و ورزش میباشد و از این طریق منجر به ارتقاء سطح سلامتی،بهداشت روانی و افزایش طول عمر میگردد(والریت و لاری،5991).
کارکردهای ایمان مذهبی از نظر او شامل نگرش خوشبینانه داشتن به هستی، بصیرت و روشنی ضمیر،امید به زندگی و هدفمندی آن،اطمینان و اعتماد به نفس داشتن،تسلی خاطر و زدودن اضطراب،بهرهمند شدن از لذتهای معنوی و روحی مثبت از جمله عبادات همراه با حضور و خشوع قلب،معرفت آموزی،انگیزش موفقیت،رضایتمندی و خرسندی از خود و زندگی،وسعت بخشی و تنظیم روابط میان فردی و تشریک مساعی در امور اجتماعی،کاهش آلام و تألمات روانی و مقابله مؤثر و کارآمد با ناملایمات زندگی است."