چکیده:
مقالهء حاضر به بررسی دیدگاههای حضرت امام(ره)در باب تربیت فعال یا مؤثر از طریق پیجویی آثار،نوشتهها،نامهها و سخنرانیهای ایشان به روش توصیفی-تحلیلی میپردازد و پس از بیان هدف،ضرورت و اهمیت تربیت از نظر حضرت امام به تعریف تربیت فعال و ذکر ویژگیهای آن پرداخته شده و دیدگاههای حضرت امام(ره)در باب تربیت فعال و ذکر قرار داده و شاخصهای تربیت فعال از نظر ایشان نموده است که اعم آن عبارتند از: 1-تبیینپذیری و ارائه شاخص و معیار 2-توجه به انگیزهها و تحرک درونی متربی 3-تقویت توان سنجش و ارزیابی 4-بسترسازی جهت التزام عملی 5-تقویت قدرت اراده و حس مسئولیتپذیری 6-فطری و طبیعی بودن و پس از ذکر ویژگی تربیت فعال از نظر حضرت امام(ره)،پیشنهادهای عملی برای نظام تعلیم و تربیت کشور بیان گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به ضرورت جدی تعلیم و تربیت است که امام(ره)میفرمایند:«اینجانب خود را مسئول اسلام و ملت محترم میدانم تا در این امر حیاتی،باز تأکید و پافشاری مینمایم امیداوارم،همه دستاندرکاران امور تربیتی و آموزشی،تمام دولت مردان جمهوری اسلامی،همه روشنفکران متعهد،گویندگان،نویسندگان،و بالاخره فرد فرد ملت ایران که نزد خداوند قهار مسئول هستید در این امر که در رأس امور است نه تنها سهلانگاری ننمایند که با جدیت و پشتکار برای هرچه غنیتر و بهتر شدن اساس آموزش و پررورش اقدام نمایند»(امام خمینی(ره)،صحیفه نور،ج 13،1377: پیام آغاز سال تحصیلی1/7/67).
حضرت امام(ره)هم به انگیزه درونی و هم بیرونی توأمان در امر تربیت توجه دارند و میفرمایند:شخص هم مانند یک جامعه میماند،یک قوهای میخواهد هدایت کند و یک قوهء عامله میخواهد که عمل کند،یک محصل فعال میخواهد،یک عقل نظری میخواهد و یک مکمل عملی میخواهد،ادراک کند،تا هدایت کند،همین انسان خودش را به اینکه در راه آن مقصدی که دارد عمل کند(امام خمینی(ره)،صحیفه نور،ج 14، 1377:30).
تعالیم مقدس قرآن را بیاموزید و به کار بندید با کمال اخلاص در نشر و تبلیغ و معرفی اسلام به مدل دیگر و پیشبرد آرمانهای بزرگ اسلام بکوشید،برای پیاده کردن طرح حکومت اسلامی و بررسی مسائل آن اهتمام بیشتری به خرج دهید،مهذب و مجهز شوید،متحد و متشکل شده و صفوف خود را فشرده سازید(امام خمینی(ره)،صحیفه نور،ج 2،1379:481)5-تقویت اراده و پرورش حس مسئولیتپذیری تربیت فعال قادر است قدرت اراده انسان را تقویت نماید و انسان را مسئولیتپذیر بار آورد،زیرا نیروی محرک در تربیت فعال از درون متربی است نه از بیرون."