خلاصه ماشینی:
ز تاب ناخن اطفال تشنهء بیروح چو دستشان شده پستان مادران مجروح برادران همه مقتول و اوفتاده به خاک موالیان همه مجروح با تن صد چاک فتاده یک طرف اعضا جدا ز یکدیگر به خون طژیده تنی چند اکثری بیسر یکی به جلوه سرش بر سنان اهل ضلال یکی تنش شده از سم اسبها پامال یکی نشسته به بالین نعش او مادر یکی دریده گریبان برای او خواهر یکی به معرکه افتاده بیکس و بییار به خاک خفته و جان از تنش نموده فرار یکی نشسته خدنگ جفا به پهلویش یکی شکافته از فرق تا به ابرویش درون خیمه قاسم پر از خروش و صدا فتاده قاسم مقتول دست و پا به حنا به خیمهء حرم افتخار اهل جهان فتاده نعش علی اکبر و شده بیجان نشسته بر سر او خواهران به زاری زار گرفته مادرش از سوز دل سرش به کنار نشسته زینب و بگرفتهاش به چهره چراغ سکینه داشته آئینهاش به پیش دماغ [از«واقعه در بیان شهادت حضرت عباس رضی الله عنه»] روایتست که چون مسلم عقیل رسید به شهر کوفه بفرمودهء رسول خدا پس از نزول ز بهر حسین تشنه جگر گرفت بیعت از آن کوفیان بیپروا خبر به ابن زیاد لعین دون آورد منافقی ز گروه مخالفان دغا نهان به خانهها نیست مسلم بن عقیل طلب نمود پس آن نابکار هانی را سراغ مسلم دلخسته را ز هانی کرد از این معامله آن پاک دین نمود ابا ز کینه گفت که بستند بر عقابینش شهید کرد پس آن بیگناه را به جفا پی مجادله مسلم به کینهخواهی او طلب نمود پس آن قوم سست پیمان را [از«واقعه مسلم بن عقیل»] هر واقعه برمبنای روایات بسیار به نظم کشیده شده است و جابهجا ضمن شرح ماوقع به روایت اشاره میشود «روایت است...