خلاصه ماشینی:
"مولا عبد العلی بیرجندی در شرح بیست باب مولا مظفر کنابدی در شر اعیاد پارسیان چنین مینویسد تیرگان یا آبریزان عیدیست که فارسیان در سیزدهم تیر گیرند و در این روز آب بهمریزند چون در تابستان است نویسنده مقاله گوید این ترتیب و آداب و رسوم هنوز در بعضی دهات و قراء ایران برقرار است از جمله در خلچستان قم که عبارتست از آشتیان-گرکان-تفرش در این روز جوانان بر یکدیگر آب ریزند و شادی کنند و آنرا آب پاشانک گویند میر عبد اللطیف شوشتری جزایری در کتاب تحفة العالم که در شرح مسافرت خود بهندوستان و اوضاع آن مملکت نوشته اظهار داشته در سر کار شاه عالم که از اولاد امیر تیمور گورکان در هندوستان سلطنت داشته دوازده هزار گلابپاش طلا و نقره موجود است که در جشن آبریزان بکار برده میشده است و نیز در شرح بیست باب نوشته است کهنام دیگر این جشن(تیرکان)است و سبب نامیده شدن باین نام را چنین نوشته است که در این روز منوچهر پادشاه ایران با افراسیاب ترک صلح نموده و قرار شد که منوچهر مقدار یک تیر پرتاب از ملک خویش بوی دهد بنابراین آرش نامی از سرداران منوچهر بر باره شهر ساری مازندان بر آمده(نوسینده گوید)چون در آن تاریخ پایتخت ایران یعنی پایتخت فریدون شهر ساری بوده و فعلا در آنجا محلی است موسوم بسه گنبد که گویند قبور سرهای سه پسر فریدون است و بعضی نوشتهاند(مشهدسر)که یکی از بنادر مازندران است محل قبور سرهای پسران فریدون است و آثار و خرابهای زیادی در اطراف شهر ساری موجود است که حکایت از بزرگی و عظمت و قدمت آن شهر مینماید."