چکیده:
وابستگی به مواد مخدر(اعتیاد)اختلالی چند عاملی محسوب میشود هریک از متغیرهای تاثیرگذار بر شکلگیری وابستگی به مواد مخدر نقشی منحصر به فرد در پدیدآیی و آسیبشناسی این اختلال ایفا میکنند.هدف اصلی این مقاله متغیرهای خانوادگی اعتیاد است،متغیرهایی که بنیادیترین و گستردهترین نقشها را در فرایند شکلگیری وابستگی به مواد برعهده دارند. این بررسی در دو زمینه انجام میشود:1)متغیرهای محرومساز2)متغیرهای برخوردار ساز.نقش محرومیتهای اولیه،اختلافات دلبستگی،فزون حمایتگری والدین،موقعیت اقتصادی-اجتماعی خانواده و سلطهگری به منزله متغیرهای خانوادگی براساس تبیینهای روانپریشی،نظریه دلبستگی و رویکرد سیستمی تشریح میشوند.در بررسی نتایج،با ارائه راهکارهای پیشگیری از اختلالات مصرف مواد،بر اهمیت رویکرد سیستمی در آسیبشناسی،پیشگیری و درمان اعتیاد تاکید شده است.
خلاصه ماشینی:
"key words:substance use disorders,substance dependence,addiction,family factors,attachment disorders مقدمه خانواده نقش اساسی در زمینههای سلامت و بیماری فرد ایفا میکند نظریهها و تحقیقات متعدد نقش و نفوذ خانواده را در شکلگیری مفاهیم سلامت و بیماری و الگوی رفتار بهنجار و نابهنجار تاسسد کردهاند(پاترسن و گارویک 1994 و کرنز 1994 و کرنز و ویس 1994)خانواده بر این اساس،خانواده،واحد اصلی و نخستین سلامت دانسته شده(لیتمن،1974،1989،لیتمن و ونترز 1979)و گسترش حوزههای علمی و عملی در چارچوب نظامهای بهداشتی،پزشکی، روانشناختی و جامعهشناسی با هدف توجه مخصوص و مستقیم به خانواده،نمونههای برجسته از ین رویکرد به حساب میآیند.
یافتههای بالینی مصرف بیشتر مواد را بین اعضای خانوادههایی که فاقد روابط صمیمی والدین-فرزندان بوده،پیوندهای ایمن را تجربه نکردهاند،تایید میکنند(جسور و جسور،1977 ف کندل 1980) روابط خانوادگی گرم،صمیمی و حمایتگر در صورتی که مداخلهجویانه نباشد ف فرزندان را از افتادن به دام اغواگر مواد مصون میسازند(نیوکام و ریچاردسون 2000)در این مقاله پیرامون وابستگی به مواد مخدر و آسیبشناسی خانوادگی اعتیاد بحث میشود.
این مقاله در راستای تشریح نقش متغیرهای خانوادگی و مکانیسمهای تاثیرگذاری این متغیرها بر اختلالات مصرف مواد،دو دسته از عوامل مهم یعنی محرومیتها و امکانات را براساس یافتههای مربوط به معتادان ایرانی بررسی میکند.
نقش محرومیتهای دهانی و پیرو آن(تثبیت)و تشکیل منش دهانی در پدیدآیی اختلالات مصرف مواد گرچه در چارچوب رابطه کودک-مادر تحقق مییابد و از این جهت یک متغیر خانوادگی محسوب میشود،بیشتر بهعنوان یک کنش دهانی و محصول یک متغیر شخصیتی (منش دهانی)تفسیر شده است.
نتیجهگیری: در این مقاله نقش متغیرهای خانوادگی شامل محرومیتهای اولیه،اختلالات دلبستگی(پیوند عاطفی کودک-مادر)فزون حمایتگری والدین،موقعیت اقتصادی-اجتماعی خانواده،و سلطه گری والدین در شکلگیری وابستگی به مواد مخدر تشریح شد."