چکیده:
بررسی زمینهها و خاستگاه ظهور مجموعهای از نوشتههای کتاب مقدس، موسوم به
«نوشتههای پیشگویانه» یا «مکاشفهای» و نقش آنها در تکوین هویت تاریخی، قومی و
ملی دو سنت یهودی و مسیحی، گذشته از اهمیت علمی و تخصصی ویژه خود، در فهم روح و
جوهره باورهای دینی و اسطورهای غرب معاصر بسیار مدد میرساند. این نوشتهها
نمایانگر هیاتی مرکب از عناصر اجتماعی، سیاسی و عینی عصر نگارش خود و همچنین عناصری
از باورهای دینی – کلامی و اسطورهای هستند که به نحو خاصی با یکدیگر ترکیب گردیده
و به منزله سندی درباره گذشته روحی و معنوی دو سنت دینی یاد شده بشمار میروند. در
این مقاله که به بررسی فشرده دو نوشته اصلی از نوشتههای پیشگویانه عهد عتیق
اختصاص دارد، مبادی و ساختار آنها تبیین گردیده و در ضمن آن مختصات اندیشههای منجی
گرایانه و آخرالزمانی در کتاب مقدس نیز روشن شده است.
خلاصه ماشینی:
"میتوان گفت در بسیاری از آئینها و فرهنگهای بشری- اعم از دینی و غیردینی – قراینی از این سنخ ادبیات را میتوان تشخیص داد، ولی به طور مشخص در میان ادیان ابراهیمی، نوشتههای مکاشفهای مربوط به سنت یهود هم به لحاظ عدد و هم از جهت کیفیت از بقیه سنتها و موارد مشابه متمایز گردیده که نگارش آنها زمانا به دورهای از حدود 250 قبل از میلاد تا 100 میلادی تعلق دارد و به لحاظ موضوع با _______________________________ [1] - Apocalyptic Literature پایان یافتن نظم کنونی عالم و ظهور عالم بعدی مرتبط میگردند.
برای نمونه در: متی، 11/14، 17/10-13 و مرقس، 9/11-13 و لوقا، 1/17 1- بندة خدا (در کتاب اشعیا) 2- پسر انسان (در کتاب دانیال) باید توجه داشت که محور اصلی و بنیادین وعدههای موجود در این ادبیات همانا بازگشت به سرزمین مقدس به دست «داود» و پادشاهی لایزال او بر سرزمینهای فتح شده است: «و بنده من داود پادشاه ایشان خواهد بود...
(همان: 24/15) نمونههای اینگونه در مجموعه رسائل و مکتوبات عهد عتیق فراوان است، بویژه آنکه مضامین موعودگرایانه و ادبیات مکاشفهای رایج در میان آنها در عین حال از جوهرهای توأم با قهر و خشونت برخوردار است، بهگونهای که در احوالات آخرالزمانی یهود، سایر طوایف و ملل- غیر بنیاسراییل- به بدترین مجازات وسختترین اشکال بلا و رنج مبتلا خواهند شد و در این سو تنها بنیاسراییلاند که مورد توجه و عنایت الهی قرار دارند: «و با آنانی که بر تو ظلم نمایند گوشت خودشان را خواهم خورانید و به خون خود مثل شراب مست خواهند شد و تمامی بشر خواهد دانست که من یهوه نجاتدهنده تو و ولی تو و قدیر یعقوب هستم»."