چکیده:
خودگرایی اخلاقی یکی از نظریههای اخلاقی در حوزه اخلاق هنجاری است. در این مقاله
با اشاره به اقسام و تقریرهای خودگرایی اخلاقی و ارتباط آن با خودگرایی روانشناختی
به طرح، تحقیق و بررسی ساختار ومؤلفههای این نظریه پرداخته شده و ادله موافقان و
مخالفان این نظریه مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"رفتار ایثارگرانه برای آدمی ناممکن و نامقدور است و حتی انتظار چنین رفتاری از آدمیان نیز یکسره نامعقول می نماید؛ چرا که توقع رفتاری از سر نوع دوستی و تنها برای منفعت دیگران، تکلیف مالایطاق و امری محال است و هیچ گاه عملی با انگیزه خیررسانی تنها به دیگران تحقق نیافته و همه آنچه به ظاهر از خودگذشتگی و یا فداکاری تعبیر و تفسیر میکنند، تنها در ظاهر این گونهاند و به واقع، تنها با نیت نفع شخصی انجام گرفتهاند، خود گروی روانشناختی بر این ادعا و پیش فرض انسانشناسانه تأکید و تکیه دارد و تمامی اعمال و رفتارهای آدمی را نیز تنها در چارچوب پیجویی نفع شخصی، ارزیابی مینماید چند نکته درباره خودگرایی روانشناختی اهمیت دارد: الف) خودگرایی روانشناختی فرضیه و پیش فرضی روانشناختی و ادعایی تجربی است که تبیین تجربی واحدی (پیجویی شخصی) را انگیزه تمامی اعمال و رفتار آدمی به حساب میآورد.
همانگونه که پیش از این اشاره گردید، مدعای خودگرایی روانشناختی گزارهای تجربی و البته اثبات ناشده است و چون ماهیتی تجربی دارد، تنها با تجربه و استقراء تام به این نتیجه میتوان دست یافت که همه انگیزههای آدمی در رفتارهایش، خودخواهانه و در جهت کسب نفع شخصی است؛ چرا که صدق و کذب گزارهای تجربی، مبتنی به تطابق با شواهد موجود خارجی است که بیتردید چنین استقراء تامی صورت نگرفته و دستکم قاطعانه، وجود رفتار نوعدوستانه را نمیتواند انکار نماید."