چکیده:
طبق تعریف، ذخایر بین المللی شامل دارایی های پرنقدینه بین المللی است که بانک مرکزی هر کشور جهت اهدافی همچون، دخالت در بازار ارز و تامین مالی کسری تراز پرداختها اقدام به نگهداری آنها می کند. بانک های مرکزی همواره از یک طرف به خاطر تامین مالی کسری تراز پرداختها، با نگهداری ذخایر بین المللی مواجه هستند و از طرفی نگهداری این ذخایر، دارای هزینه فرصت می باشد. به همین علت مقامات پولی کشورها به دنبال بهینه سازی سطح ذخایر بین المللی خود هستند. شرایط خاص محیط اقتصادی کشور همانند وابستگی شدید اقتصادی به درآمدهای حاصل از صدور نفت، عدم وجود انعطاف پذیری لازم در نظام ارزی، محدودیت های تجاری و کنترل بر جریانات سرمایه ، عدم دسترسی کافی به بازارهای مالی بین المللی، فقدان نظام جامع مدیریت بدهی های ارزی و ...، همچنین بروز حوادث مختلف و تاثیر آن بر اقتصاد کشور طی چند سال اخیر، مثل شوک نفتی 1352، باعث شده که تعیین سطح بهینه ذخایر بین المللی کشور، از نقطه نظر اقتصاد ملی دارای اهمیت باشد. در این مقاله از الگو ی بهینه سازی پویا و روشهای اقتصاد سنجی، برای تعیین سطح بهینه ذخایر بین المللی بانک مرکزی ایران طی سالهای 1383- 1340 استفاده شده است. در این زمینه، الگوی فرانکل و جووانوویس مبتنی بر نظریه ذخیره سازی انباری بامول و توبین و الگوهای EGARCH و ARDL به کار رفته است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در عمده سال های مورد مطالعه ، سطح ذخایر واقعی متفاوت از سطح ذخایر بهینه هستند. این تفاوت عمدتا به صورت کم تر بودن سطح ذخایر واقعی از سطح ذخایر بهینه می باشد. نیز این نتایج نشان می دهند در دوره هایی که اقتصاد ایران با افزایش شدید قیمت نفت روبه رو شده ، سطح ذخایر بیش از سطح بهینه بوده است.
According to the definition، the international reserves consist of the international cash assets، which the central bank of every country keeps in order to reach some goals، for example: interfering in the foreign exchange market and financing the balance-of-payments deficit.
On one hand، the central banks encounter with the holding of the international reserves for financing the balance-of-payments deficit and on the other hand، holding these reserves involves opportunity costs. Therefore، the monetary officials of countries pursue optimizing their international level of reserves.
The special economic conditions of the country، such as the severe economic dependency to incomes from oil selling، lacking of the necessary flexibility in the foreign exchange، commercial limitations and controlling the capital flows، insufficient availability to the international financial markets، lacking of a comprehensive management of the foreign exchange debts، and incidence of different events and its effects upon the economy of the country in recent years، such as the oil shock of 1973، have caused in determining the optimized level of the international reserves to be very important economically.
In this Article، we used the dynamic optimization model and the econometrics approaches in order to determine the optimized level of the international reserves of Central Bank of The Islamic Republic of Iran during 1961-2004.
We used the model of Frankel، Jovanovic based upon Bamol’s and Toobin’s buffer stock (inventory) model، and models of ARCH and GARCH.
The findings show that the real reserves level is different of the optimized reserves level in the studied years. The real reserves level is lower than the optimized reserves level. Also، the findings show that the real reserves level was higher than the optimized reserves level when Iran faced with the severe increase in the oil price.
خلاصه ماشینی:
"رابطه کوتاهمدت نیز نشان میدهد که ضرایب /و DUwar بیمعنا هستند و ضریب logDRML در سطح معنادار 5 و 10 درصد، معنادار بوده اما برخلاف نظریه پیشبینیشده توسط فرانکل و جووانوویس، بین DRML به عنوان یک پروکسی از هزینه فرصت نگهداری ذخایر و ذخایر بینالمللی بانک مرکزی ایران رابطهای مثبت وجود دارد؛ به طوری که به ازای یک درصد افزایش در DRML، ذخایر بینالمللی به میزان 5/0 درصد افزایش می یابد.
با توجه به روش بیانشده در بخشهای قبلی، نتایج آزمون ریشه واحد نشان میدهد که در رابطه بالا، رابطه همجمعی و تعادلی بلندمدت وجود ندارد (البته، با توجه به مقادیر بحرانی هال دراپ و نه، مقادیر بحرانی مک کینان)؛ لذا، برای این منظور از الگوی ARDL که توسط نرم افزار Microfit قابل محاسبه است، استفاده میشود.
رابطه کوتاهمدت نیز نشان میدهد که ضرایب / و DUwar بیمعنا هستند و ضریب لگاریتم نرخ رشد اقتصادی در سطح معنادار 5 و 10 درصد ، بیمعنا است، یعنی برخلاف نظریه پیشبینی شده توسط فرانکل و جووانوویس، بین نرخ رشد اقتصادی به عنوان یک پروکسی از هزینه فرصت نگهداری ذخایر و ذخایر بینالمللی بانک مرکزی ایران رابطهای وجود ندارد.
با توجه به وجود چهار جانشین برای هزینه فرصت نگهداری ذخایر بینالمللی، نمیتوان نتیجهای قطعی برای رابطه افزایش قیمت نفت در سالهای 78-1383 و سطح ذخایر بینالمللی بیان کرد؛ اما میتوان نتایج زیر را که خلاصه برآوردهای بالا هستند، ارائه کرد: جدول-3."