خلاصه ماشینی:
"(16)- Arrian,Anabasis,III,XVII,2-,-5 با پژوهش دربارهء زندگی کوچ نشینان ایران چنین استنباط میشود که زندگی نیمه کوچ نشینی در ارتفاعات زاگرس در دومین و اولین هزاره تا قبل از میلاد مخصوصا با رسیدن طویف نیمه کوچ نشین به این منطقه که بیشتر پیاده بودند تا سواهر و هنگام کوچ از گاو نر استفاده میکردند،شکل گرفته است17.
ب:سکونتگاههای روستایی در سواحل دریای خزر با ریزشهای جوی زیاد: یکجانشینی از قدیم الایام در گیلان و مازندران و در قسمت مغرب گرگان مرسوم بوده است اما تاریخ بهرهبرداری و نوع بهرهبرداری از زمین و شرایط محیط طبعی و ویژگیهای خاص این نواحی آن را از فلات مرکزی ایران متفاوت و سکونتگاههای آن ار متمایز و در گروه خاصی قرار داده است.
با مطالعه مورفولوژی روستاها به آسانی میتوان سکونتگاههای جدید کوچ نشینان را از سکونتگاههای روستا نشینان،که به گذشتهء دور تعلق دارد،تشخیص داد اما در مقابل تفاوت بین مساکنی که متعلق به نیمه کوچ نشینان و کوچ نشینان است چندان قابل تشخیص نیست زیرا نیمه کوچ نشینن که در واقع منشاء کوچ نشینی دارند به علت مناسب نبودن شرایط طبیعی بندرت دست به کوچهای طولانی میزنند لذا تنها شکل فیزیکی روستا و سازمان ناحیهای آن میتواند ملاک خوبی برای این تشخیص باشد.
بدین ترتیبب که بخش عمده تجارت ایران در داخل کشور،در شهرهای واقع در پایکوههای شمال متمرکز شده بود و کالاهای تجارتی از طریق جادههای پایکوهی البرز به نقاط دیگر کشور ارسال میشد تا اوایل قرن بیستم شهر تبریز بزرگترین مرکز تجاری ایران وبد زیرا این شهر نه تنها اولین شهری بود که توسط راه آهن با روسیه مرتبط شد64بلکه حمل کالا به کشور ترکیه نیز از طریق این شهر صورت میگرفت."