خلاصه ماشینی:
"سه فصل آخرین سفرنامهء بروگش دربارهء تهران،مسافرت از تهران به همدان و سرانجام شهر باستانی همدان است که بویژه سوابق تاریخی شهر همدان و موقعیت خاص آن در تاریخ ایران در دوران باستان و همچنین اهمیت آن در دوران اسلامی به عنوان شهر مرکزی عراق عجم مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است.
مطالب جالبی نیز دربارهء فعالیتهای پزشکی و آموزشی هیأتهای مختلف مذهبی بویژه هیأت امریکاییان به نام«پرسبیترین»در سفرنامه گروته بازگو میشود و بخشی از اقدامات آنان در همدان مانند تأسیس بیمارستان و مدرسه و غیره شرح داده شده است.
توقف قریب به یک سال نیدرمایر و دیگر اعضای آلمانی هیأت،نتوانست موفقیتی زیاد برای آلمانیها در رابطه با جلب دوستی افغانستان به عمل آورد و به همین سبب هیأت مذکور در ماه مه 1916 تصمیم به بازگشت به ایران گرفت،درحالیکه مأموران انگلیسی در اغلب طول راه،اعمال و رفتار آنان را بشدت تحت نظر داشتند24.
تنگههای صعب العبور کوهستانی،روستاهای مرتفع آن و همچنین عشایر ساکن آن و حتی حیوانات کوهستانها شرح داده میشود جادهء معروف در ناحیهء«ترکستان افغانستان»در نواحی مزار شریف و باختر قدیم(بلخ)و اماکن مذهبی این مناطق بویژه زیارتگاه مرسوم به امام شیعیان نیز با دقت زیاد در صفحاتی متعدد(221 و بعد)وصف شده است.
همزمان با ورود هیأت آلمانی،«نهضت ملیون»در غرب کشور و بویژه در کرمانشاه در حال نضج گرفتن بود و دورهء حکومت نظام السلطنه به عنوان«حکومت ملی کرمانشاه»شروع شده بود و از آن جایی که بهطور کلی هدف از حضور کشورهای روسیه،انگلیس و آلمان، تغییرات اساسی در نظام سیاسی و منطقهء جغرافیایی کشورهایی مانند ایران و افغانستان بود، میبایست سفرنامه بلوشر و یادداشتهای سیاسی او اهمیت وسیعی در تحقیقات بین المللی داشته باشد."