خلاصه ماشینی:
"بحث دیگری در این جا وجود دارد که اگر احتمال نقل در میان آید و فرض شود که ظهور کلام در زمان صدور با ظهور آن در زمان های بعدی و نسبت به نسل ها و عصرهای بعدی اختلاف پیدا کند, آن گاه چه باید کرد؟ در این جا می گویند: هرچند مردمان دوره های بعد هم در واقع, مقصود بالافهام هستند, ولی مجرد ظهور لفظ در نزد آنها معتبر نیست, بلکه ظهور در زمان تخاطب ملاک و معتبر است; البته ما می توانیم ظهور در زمان تخاطب را از ظهور در زمان حاضر به طریق (انی) کشف کنیم, بدین طریق که بگوییم: هرگاه الفاظ قرآن و احادیث و محاورات عرفی مردم در صدر اسلام را که برای ما نقل شده است, ندانیم که ظاهر در چه معنایی بود, به ظهور فعلی آن توجه می کنیم و به ضمیمه (اصالة عدم النقل) می گوییم: همین ظهور در دوره های قبلی و قبلی تا به صدر اسلام برسیم, ثابت بوده است.
البته محال نیست که مولایی میان خود و زیردستانش ظهورات را از حجیت بیندازد و تنها عمل بر طبق یقین و قطع را طلب کند, ولی در این جا حتما باید موارد حصول قطع وافی به مقاصد شارع باشد وگرنه به نظر عقل, نقض غرض خواهد شد, از این رو, گفته اند که اگر دلیل خاص بر حجیت ظهور نداشته باشیم, ناچار به حکم عقل دلیل عام بر حجیت ظهور پیدا خواهد شد, چون یا باید از تعقیب اهداف شارع دست برداریم و یا باید سراغ کاشفی ضعیف تر از ظن برویم و به احتمالات ضعیف ترتیب اثر بدهیم و یا در هر مورد که نمی دانیم مقصود شارع چیست, احتیاط کنیم و چون همه این فرض ها باطل است, بهترین و معقول ترین احتمال آن است که بگوییم شارع راضی است که ما به هر ظنی عمل کنیم تا مقاصد و اهداف شارع را به قدر میسور دنبال کنیم و اعتماد بر ظهورات لفظی از روشن ترین مصادیق اعتماد به ظن است و این همان بحث معروف در علم اصول به نام (دلیل انسداد) است."