چکیده:
این مقاله ادبیات را با تمام الزامات ادبی خود بهعنوان، روایتی از زبان در نظر میگیرد و دو نسل از نویسندگان را با توجه به متغیر جنسیت تحلیل میکند. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل گفتمان و وارد کردن گویههای ادبیت مکتب فرمالیسم، 2جفت متن ادبی در فاصله40 ساله بررسی شدهاند تا ویژگیهای جنسیتی و ادبیشان استخراج شود. این رساله به این مساله پرداخته که ویژگیهای آثار زنان و مردان در حیطههایی چون میزان حرکت در معیارهای ادبیات متن، خروج از واژگان خارج از زبان معیار مانند بکارگیری واژگان قدیمی، واژگان بومی، آفرینش واژگان جدید و یا نزدیکی به جریانهای مرکزی زبان و فرهنگ مانند استفاده از اصطلاحات و ضرب المثلها در دو نسل از نویسندگان چگونه است. این مطالعه نشان میدهد که در متون مورد بررسی، مردان بیشتر از زنان به جریانهای ادبیسازی متن نزدیک نشدهاند ولی این کار را به شیوه متفاوتی از زنان انجام دادهاند؛ مردان بیشتر از زنان به دشوارنویسی روی آوردهاند، در حالی که متون زنان در عین حفظکردن معیارهای ادبیت، روانتر هستند. این نکته نیز گفتنی است که حرکت دو نسل از نویسندگان در طول زمان در جهت نزدیکی به یکدیگر بوده است. یعنی نویسنده مرد نسبت به نویسنده هم جنس خود در نسل پیشین از قواعد دشوارنویسی فاصله گرفته و نویسنده زن نیز نسبت به نویسنده هم جنس نسل پیش خود از رواننویسی دور شده است. در حیطه واژگانی در دو نسل، زنان بیشتر به واژگان زبان منطقهای و بومی و مردان بیشتر به واژگان زبان معیار وفادار مانده اند. در زمینه خلق واژگان جدید تفاوتی در دو جنس دیده نشد. در زمینه بهکارگیری دشواژهها، نسل دوم، کمتر از نسل پیشین خود از این واژگان استفاده کرده، گرچه موضوعات این دشواژهها با یکدیگر متفاوت است. در مجموع میتوان چنین نتیجه گرفت که نویسندگان زن و مرد درطول زمان از ویژگیهای افراطیتر نسل پیشین خود فاصله گرفته و در جهت مشترکی حرکت میکنند، هرچند که نقطه شروعشان متفاوت است.
خلاصه ماشینی:
"اما در حیطة ادبیات متعالی، جز نویسندگان مطرح نسلهای پیش که با چاپ آثار خود در ایران یا خارج از ایران در عرصة ادبی فعال بودهاند، میتوان حداقل از 25 نویسنده نام برد که کار خود را در این دهه آغاز کردهاند و در نوشتن پیگیر بودهاند و برخی از آنها برندة جوایز ادبی نیز شدهاند، مانند شیوا ارسطویی، میترا الیاتی، ناتاشا امیری، شهلا پروینروح، زویا پیرزاد، فرشته توانگر، فرخنده حاجیزاده، خاطره حجازی، مهین دانشور، میترا داور، مهکامه رحیمزاده، سپیده شاملو، ناهید طباطبایی، طاهره علوی، فرزانه کرمپور، مهناز کریمی، مهسا محبعلی، بهجت ملککیانی، فرشته مولوی، محبوبه میرقدیری، و فریبا وفی، که البته اغلب آنان در مراحل آغازین کار خود هستند و میزان موفقیتشان در گرو گذر زمان و کیفیت آثاری است که پدید خواهند آورد.
جدول شماره6: قاعدهکاهی گویشی واژگان زبان بیگانه واژگان زبان بومی نام کتاب 1 1 شازده احتجاب 6انگلیسی 2اصفهانی نامها و سایهها 8واژه انگلیسی 56 سوشوون 30 واژه انگلیسی 3واژه ارمنی چراغها را من خاموش میکنم و) قاعدهکاهی واژگانی (خلق و ایجاد واژگانی خارج از زبان معیار): خلق و ایجاد واژگان جدید از آن روگویهای جالب توجه برای این مطالعه بود که در مطالعات زبانشناسی اجتماعی این عقیده وجود دارد که واژگان جدید در یک زبان اغلب از سوی مردان در جامعه تولید میشود و اصولا زبان زنان، زبانی محافظه کار است و تمایلی به استفاده از واژگان جدید ندارد."