چکیده:
در آغاز مقاله، ویرایش به دو گونه مکانیکی و دینامیکی تقسیم
میشود. مراد از ویرایش مکانیکی، اکتفای ویراستار به تغییرات جزئی و
بیاهمیت است. اما در نوع دوم، ویراستار گاه در کلیت متن دست میبرد و
تغییرات اساسیتری را اعمال میکند.
ویرایش اگر از نوع پویا و دینامیکی آن باشد، خصوصیات زیر را دارد:
1. متن، دو بار ویرایش میشود؛ یک بار به صورت جمله به جمله و یک بار
با نگاه کلی؛
2. ویراستار ماهر هرگز به علائم و قطع و وصلها بسنده نمیکند و در
زیباسازی و شیوایی متن نیز توجه دارد؛
3. انعطافپذیری، یکی دیگر از ویژگیهای ویراستاران مجرب و دینامیکی
است؛ زیرا ویرایش فرایندی نیست که در آن بتوان به قواعد و فرمولهای
بخشنامهای تکیه کرد؛
4. در ویرایش دینامیکی، غنای واژگانی ویراستار بسیار راهگشا است؛ به
ویژه در مقالات دینی که از این لحاظ، دچار فقر است؛
5. همچنین ویراستار ماهر و مجرب، براساس مبنا ویرایش میکند، نه دیمی
و سرخود.
خلاصه ماشینی:
"اگر بخواهیم برای این موضوع مثالی بزنیم، باید بگوییم ویراستار دینامیکی هنگام ویرایش متنی که موءلف آن در موارد بسیار متعددی، بین مفعول جمله و نشانه آن، یعنی «را»، فاصله انداخته و یکی از واجبات نگارشی و ویرایشی را رعایت نکرده و مثلا جملههایی بدین گونه را آورده است: «چندی پیش، کتاب گلستان سعدی که پر از مطالب ادبی و اخلاقی است را مطالعه کردم»، فقط به اصلاح همین غلط دستوری میپردازد و جمله پیشین را این گونه راست میسازد: «چندی پیش، کتاب گلستان سعدی را که پر از مطالب ادبی و اخلاقی است، مطالعه کردم» و دیگر از بهکارگیری مستحبات و آرایههای ویرایشی خودداری میورزد و در مثل، همین جمله را به گونه زیر تغییر نمیدهد و زیباتر نمیکند: «چندی پیش، کتاب گلستان سعدی را که سرشار از دستمایههای ادبی و اخلاقی است، مطالعه کردم."