خلاصه ماشینی:
"در واقع چنین انسان دلباختهای هیچگاه در هیچ حالتی، اعمال و رفتار خود را منافی با دین،شریعت،اخلاق و عرف نمیداند،حتیاگر در حالت دگردیسی شخصیتی و استحالهء فکری باشد!اما «دنیا»معشوق حاج رضا عنایت،او نه تنها وقعی به احساسات و افکار عنایت نمینهد،بلکه درصدد است که همچون کشتیگیری که حریف خویش را به خاک بنشاند،او را بر زمین سخت بکوبد.
او به محض آشنا شدن با منش،افکار و شخصیت و زندگی حاج عنایت و به اصطلاح کجرویها،افراط ورزیها،تعصبات بیجا و سختگیریهای بیاساس و ضعفهای وی،تصمیم میگیرد که برای رسیدن به هدف خود او را همچون گویی به بازی گیرد و برای تفریح و تفنن و تأدیب وی،ازاو شخصیتی ضدشخصیتی که نمایانگر آن است،بسازد و اندک اندک میبینیم که حاج رضای فناتیک و متشرع تبدیل به انسانی میشود بازیچه تمایلات و دسیسههای دنیا!"