خلاصه ماشینی:
"یک توجه اجمالی به ساختار ساده اقتصادی کشورهای تازه استقلالیافته و تلاش کشورهای غربی در جهت نفوذ و تسلط بر بازارهای این کشورها بخوبی نشان میدهد که هرچه ما تسهیلات بیشتری برای عبور سریع مواد خام از کشورهای تازه استقلالیافته بسوی کشورهای غربی فراهم کنیم و یا عبور سریع کالای صنعتی را از دنیای غرب به این کشورها تامین نمائیم عملا نقش کشور خود را از حالت بالقوه یک پایگاه صنعتی کاهش داده و خود را تا حد سوزنبان یک راهآهن تنزل دادهایم و با دست خودمان سود اصلی ناشی از ارزشافزوده فراوری کالا و مواد را دو دستی به دیگران تقدیم کردهایم و تنها به دریافت حق عبور و خدمات جزئی وابسته که در واقع چیزی جز مواجب سوزنبانی قطار نخواهد بود بسنده کردهایم.
به عنوان مثال چرا نتوانیم با استفاده از امکانات دانشگاههای شریف و امیر کبیر و علم و صنعت و تهران و بهشتی پایگاههای مجهز آموزش عالی با بالاترین استانداردهای جهانی را در همان مناطق و مراکز گذشته بوجود آوریم تا نه تنها به گسترش آموزش عالی برای فرزندان خودمان در مناطق شرقی ایران کمک کرده باشیم بلکه نیازهای کشورهای آسیای مرکزی را نیز تامین کنیم؟آیا نسبت به اهمیت فرهنگی و ثمرات اقتصادی بلندمدت این اقدام تردیدی وجود دارد؟ آموزش صدها هزار نفر از مردم کشورهای تازه استقلالیافته برای نظامهای بانکی و بانکداری،بیمه بازرگانی،حمل و نقل بین المللی، مدیریت صنعتی،توریسم و هتلداری و غیره که در حالحاضر در هیچیک از این زمینهها در این کشورها فعالیت عمدهئی وجود ندارد و حتی سابقه ذهنی نیز یافت نمیشود خود یک فعالیت عظیم اقتصادی و یک اقدام بلندمدت و اشتغالزا برای ایرانیان است و هرگونه سرمایهگذاری را توجیه میکند."