خلاصه ماشینی:
"در تمام زندگی و دوران تحصیلم، همیشه به این فکر بودم که بتوانم ویژگیهای خاص قومی، سنتی و آداب و رسوم ترکمن را همان گونه که هست به جامعه و مردم خودمان بشناسانم.
این ارزش،در گفتگو با آقای موسی جرجانی، در زمینه موسیقی مقامی ترکمن صحرا محققین و هنرمندان مناطق، تنها هستند ضرب المثل ترکمنی که میگوید«اسب برای انسان،همانند بال برای پرندگان است»،کاملا مشهود است.
وقتی موسیقیدان(سازنده یا نوازنده)اثری از اجرا میکند،در واقع گوشههایی از همین زندگی را بیان میکند؛گوشههایی از همین تاریخ ترکمن و فراز و نشیبهایی که در طول تاریخ داشته،از اسب،از قالیچه ترکمن و از اشعار مختوم قلی،در ارتباط با موسیقی و اشعار مختوم قلی،این نکته را باید عرض کنم که حدود شصت تا هفتاد درصد کلام موسیقی ترکمن را اشعار مختوم قلی تشکیل میدهد و تمام سازهای ترکمن که هست،آن قسمت که از اشعار مختوم قلی گرفته شده،راحت در دل مردم نشسته و راحت،بین مردم پخش شده و مردم هم با رغبت، اینها را قبول کردهاند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) جناب جرجانی،لطف کنید درباره مقامات و موسیقی مقامی ترکمن و تقسیمبندیهای آن،و از لحاظ پراکندگی جغرافیایی(اینکه معمولا در کدام بخشهای ترکمن،از این مقامها بیشتر استفاده میشود و تنوع آن چگونه است)توضیح بفرمایید.
این را البته با کمک یکی از محققین خوب ما به نام«رحیم چوپانی کلته»،که همکار ما در صدا و سیماست و ساکن بندر ترکمن هستند،بعد از آن، تحقیق چندین سالهای است که در آن،ما حدود هزار بیت لالاییها،آوازهای زنان غربتی و مرثیهخوانی را در سه جلد تهیه دیدهایم که به فارسی،ترکمن و لاتین هم آوانگاری شده است و جلد اولش را به قسمت تحقیقات و پژوهشهای وزارت ارشاد اسلامی دادهایم."