خلاصه ماشینی:

"نیومن به درستی اشاره کرده که بی‌مورد است ادعا&%05625DMKG056G% شود،دو منبع بسیار مهم دربارۀ فقهاء شیعه در دورۀ صفویه یعنی اثرشرح حال نگارانۀ امل الامل نوشتۀ محمد بن حسن حر عاملی(متوفی1099 ق1688/ م)و لؤلؤة البحرین نوشتۀ یوسف بن احمد بحرانی(متوفی 1186 ق1772/ م)کلا به فقهای شیعه عرب که برای تحکیمتشیع به عنوان مذهب جدید قلمرو صفویه به ایران مهاجرت کردند،اختصاص دارد،درست است که امل الامل(نام کامل آن امل الامل فیذکر علماء جبل العامل)اثری در معرفی فقهای شیعه،برخاسته از اینناحیه است،اما جلد دوم آن همان گونه که نیومن گفته،شامل شرح حالبیش از هزار نفر است که کلا فقهاء غیر عاملی هستند. 20حتی اگر محقق کرکی متصدیمنصبی در حکومت نبوده،شان شناخته شده‌ای،مشابه آنچه که بعدها بهعنوان شیخ الاسلام پایتخت صفویه و بعد از آن به منصب ملاباشیتوسعه یافت،بر عهده داشته است،21در ملاحظات نیومن،نبود منصبخاصی به این شکل در اوایل دورۀ صفوی آمده،گر چه دلیلی برای انکارنفوذ بی حد و حصر فقهاء عاملی در سیاست‌های حکومت پیشتر از توسعهو تکمیل نهاد رسمی ملا باشی حتی در اوایل قرن شانزدهم،نمی‌تواندتلقی شود نمی‌توان این را تصادفی اتفاقی تلقی نمود که فقهاء برجستۀامپراطوری درصد و بیست سال اول همگی عاملی بوده‌اند. مهاجر می‌گوید حسین دقیقا وقتی جبل العاملرا ترک نمود که زین الدین به شهادت رسیده بود و معتقد است کهمهاجرت عمدۀ فقهاء عاملی به ایران در این زمان آغاز شده است. 119حسین بن عبد المصد چند سال بعد در 9 رجب 970 ق4/ مارس 1563 مبا عنوان العقد الطهماسبی یا العقد الحسینی تالیف کرد و به شاه طهماسبتقدیم نمود و از عقاید زین الدین دربارۀ نماز جمعه حمایت کرده و از نظرمحقق کرکی انتقاد نموده بود."