خلاصه ماشینی:
"تعریف مسئله و اهمیت آن بداء به معنای علم به صلاحدید چیزی پس از صلاح ندانستن آن است و به تعبیری دیگر میتوان گفت،بداء به این معناست که اعمال و کردههای انسان در مقدرات او اثر میگذارند و آنچه را قلم برای او معین نموده است، دگرگون میسازند.
چون بداء مانند دو اصل دیگر«رجعت»و«تقیه»،از اختصاصات مذهب شیعی شناخته شده است،و برخی از حکمای اهل سنت،شیعه را به دلیل اعتقاد به این اصول مورد طعن و سرزنش قرار دادهاند،ضروری است جایگاه بداء در کتاب و سنت مشخص و از نظر نقلی ثابت شود.
شیخ صدوق به معنای لغوی بداء را بر خداوند رد کرده است و میگوید:«و لیکن چون در لوح محو و اثبات تغییر و تبدیل در امور به هم میرسد،این تغییر را بداء میگویند و بر خداوند روا باشد؛چه این تغییر در حقیقت بداء نیست،بلکه بداء نماست.
دیگری لوح محو و اثبات که مقدرات آن به صورت ناقص یا معلق و مشروط نوشته شده و قابل تغییر و دگرگونی است و مورد بداء قرار میگیرد.
امام فرمود:در این مورد دو کتاب وجود دارد:کتابی که نوشتههای آن قابل تغییر و محو و اثبات است.
بنابراین،طبق براهین عقلی،بداء امری است ممکن و در مورد آن هیچ امتناعی وجود ندارد8 بررسی بعضی شبهات فلسفی و کلامی بداء و پاسخ به آنها بداء یکی از موضوعات بحثبرانگیز در مذهب شیعه است و نهتنها علمای اهل سنت،شیعه را به خاطر این موضوع آماج حملات خود قرار دادهاند،بلکه در میان خود شیعیان نیز، شبهات و اشکالاتی در این زمینه مطرح شده است و دانشمندان شیعی به آنها پاسخ دادهاند."