چکیده:
این مقاله، به معرفی کلی طرح «فهرستگان نسخههای خطی حدیثی و علوم حدیث شیعه» میپردازد که توسط مؤسسه دارالحدیث در حال اجرا است و تاکنون یک جلد از 16 جلد آن منتشر شده است. این فهرستگان، فهرستی است مشترک از کتابهای مربوط به حدیث شیعی در 185 کتابخانه، که 93 کتابخانه عمومی و 92 کتابخانه خصوصی را در بر دارد. ابتدا هدف طرح، مراحل تدوین و تنظیم اطلاعات، ساختار کلی معرفی منابع در این فهرست مشترک (از جهت کتابشناسی و نسخهشناسی)، فهرستهای نسخههای خطی مورد استفاده در طرح (که 26 عنوان از آنها قبل از چاپ شدن مورد استفاده است) بیان میشود. پس از آن، نگاهی تحلیلی و آماری به کتابهای درایة الحدیث شیعی آمده است. براین اساس، 97 عنوان کتابهای شیعی مربوط به علم درایة الحدیث در 479 نسخه معرفی شده، که به ترتیب زمان ذکر میشود و نخستین کتاب مستقل این موضوع در قرن پنجم بوده است. در این میان، نسخه هایی از 19 کتاب به خط مؤلف شناسایی شده که نام و محل نسخههای آنها یاد میشود. پس از آن 67 عنوان کتاب یاد میشود ه تاکنون به چاپ نرسیده و سزاوار است موردتحقیق قرار گیرد. آنگاه، نظری آماری به کتابها - بر اساس تعداد نسخههای آنها - میآید، که میزان توجه به کتابها را در بحث و درس دانشمندان نشان میدهد. در پایان، تقسیم آماری کتابها بر اساس زبان (فارسی و عربی) آمده است .
خلاصه ماشینی:
"رسالة حول کتاب قرب الإسنادسید حسین حسینی سلمی یزدی (بعد از 1358 ق): الرسالة العلاجیة فی علم الحدیثسید محمد مولانا تبریزی (1363): طریق الهدایة إلی علم الدرایةعبد الله بن ابو القاسم موسوی بحرانی بلادی (1372 ق): الکلام الوجیز فی تمرین المستجیزعلامه عبد الحسین امینی تبریزی (1390 ق): رسالة فی علم الدرایةسید فتاح حسینی (قرن 14 ق): تلخیص المقال فی ما له دخل فی علم الدرایة و الرجالمحمد ابراهیم بن علی کلباسی (قرن 14 ق):درر المقال فی علمی الدرایة و الرجال حسین بن محمد حسین کاشانی حایری لاجوردی (قرن 14 ق): الوجیزة فی علم درایة الحدیث (منظومه)مروج الاسلام علی اکبر خراسانی (قرن 14 ق): هدیة المحدثین (هدیة المحصلین)نسخههای به خط مؤلفاز تعداد 97 عنوان کتاب درایه که در موضوع درایه معرفی شده نسخه اصل (نسخه مؤلف) 19 کتاب موجود است که بیست درصد از کل عنوانها را شامل میشود ."