چکیده:
در این نوشتار تحلیلی روان شناختی از حماسهی کربلا شده که نتیجهاش پدیداری
نگرشهایی متعالی در طول تاریخ و زمان بوده است، ابتدا اشاره شده که ما باید نگاهمان را
به عاشورا از جنبهی احساسی و عاطفی خارج نموده و به جنبههای عینی، تحلیلی (روان
شناختی، جامعه شناختی و...) معطوف نماییم. در همین راستا از مسألهی فلاح و رستگاری
بحث شده، یعنی اگر افراد تربیت شدهای باشند، استعدادهای جوشان خودشان را در
بستری متناسب قرار خواهند داد، امام حسین علیهالسلام چنین الگویی است، او فرد تربیت
یافتهای است که از روانی متعادل، مطلوب و تربیت شده برخوردار است، لذا چند خصلت
عالی و بلند را دارا است.
برخورداری از عقلانیت، برخورداری از بصیرت، تعهد به آموزههای متعالی دین، تعادل
روحی و فکری و... از جمله خصلتهای برجسته و ممتاز این شخصیت بزرگ الهی است و
لذا امام حسین علیهالسلام ، میشود الگو، الگویی که توانسته نگرشهایی متعالی را در طول زمان
ایجاد کند. بدین صورت حماسهی کربلا، کاملترین درس بینش دینی، تعهد، مسؤولیت،
بصیرت و عقلانیت، وارستگی، آزادیخواهی و آزادگی است و زیباترین و پرشکوهترین
جلوههای تربیتی را به ارمغان آورده است. این خصلتها به یاران صمیمی و بی نظیر و به
صحابه باوفای آن حضرت هم سرایت نموده و مجموعهی رفتارها، اندیشهها و عملکردهای
آن یاران و صحابه موجب حیرت و شگفتی تاریخ است. مثلا نماز خواندن ابوثمامه صائدی،
اوج جان فشانی در راه هدف است و اوج جرأت و شجاعت و وفاداری برای ارزشها و رهبری
بصیر جامعه است. لذا کربلا و حوادث آن غنیترین ذخیره و سرمایهی گرانبها برای بشریت
خصوصا برای محافل دینی و اسلامی است.
خلاصه ماشینی:
"در همین راستا از مسألهی فلاح و رستگاری بحث شده، یعنی اگر افراد تربیت شدهای باشند، استعدادهای جوشان خودشان را در بستری متناسب قرار خواهند داد، امام حسین علیهالسلام چنین الگویی است، او فرد تربیت یافتهای است که از روانی متعادل، مطلوب و تربیت شده برخوردار است، لذا چند خصلت عالی و بلند را دارا است.
با نگاهی به بعثت پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله و ابلاغ پیام قرآن و تربیت اولین دانش آموختگان اسلام، اسوههای جاودانی همچون حضرت علی علیهالسلام و حضرت فاطمه (سلام اله علیها)، برای همیشهی تاریخ، با تأمل و تفکر در ادامهی راه رسالت نبی مکرم و با وجود کجرویها برخی حاکمان و صاحبان زر و زور و تزویر و شیفتگان قدرت و شهوت، همچون معاویه و یزید در جوامع اسلامی، به نیکی در مییابیم که قیام امام حسین و حماسهی کربلا نه تنها نقش عظیمی در احیای دین رسول خدا داشت، بلکه حماسه آفرینان کربلا و جان برکفان عاشورا، هموارترین بستر تربیت جامع دینی، غنیترین زمینهی پرورش بینش مذهبی، مطلوبترین شرایط فراگیری و باز آموزی آموزههای حقهی دینی و زیباترین فرصت تجلی احساسات و تعهدات مذهبی را فراهم نمودهاند.
همهی حماسهی کربلا و همهی اندیشه و رفتار و گسترهی روابط در میان کربلائیان غنیترین آموزههای دینی و زیباترین احساس مذهبی را به همراه داشته و بزرگترین نگرشهای متعالی را باز آفریده و عمیقترین باورها و بینشهای مذهبی را پدیدار نموده و بالطبع مطلوبترین بستر تبلور متعالیترین رفتارهای فردی و اجتماعی را فراهم میآورد و هنوز هم حادثهی کربلا در آن تموج خونین، برترین نگرشهای متعالی را ایجاد میکند."