چکیده:
هدف این مقاله مقایسهی دو سیستم بانکداری ربوی و بدون ربا، در
ایران، از جهت مطابقت با موازین شرع و نیز کارایی آنها در تجهیز
سپردهها و به کار گیری آنها در فعالیتهای اقتصادی میباشد. به این
منظور علاوه بر بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی، در بخشی از
مطالعه، از روش پیمایشی نیز استفاده شده است. نتایج حاصل حاکی از
آن است که بانکداری ربوی در هر دو مرحلهی مهم جذب سپردهها و نیز
اعطای تسهیلات بانکی با پرداخت و یا دریافت ربا توام میباشد. در
حالی که در بانکداری بدون ربا از جهت نظری پرداخت و یا دریافت ربا
تحقق پیدا نمیکند. در اجرا نیز در مرحلهی تجهیز سپردهها پرداخت ربا
انجام نمیگیرد، ولی در اعطای تسهیلات با استفاده از بعضی از عقود
مانند مضاربه، مشارکت مدنی و فروش اقساطی، کاستیهای جدی
وجود دارد که نیازمند اصلاح روشهای اجرای قانون عملیات بانکی
بدون ربا میباشد. از جهت کارایی به نظر میرسد، با توجه به این که
بانکداری بدون ربا مستقیما به بخشهای مولد تسهیلات اعطا میکند و
خود را موظف به نظارت بر مصرف آنها میداند، نقش مهمی در تشکیل
سرمایه ثابت ناخالص داخلی میتواند داشته باشد. به علاوه انتظار
میرود در این سیستم نرخ تورم در سطح پایین تری نسبت به اقتصاد
مبتنی بر بانکداری ربوی باشد.
خلاصه ماشینی:
"به منظور بررسی واقعیت این شبهه، در یک تحقیق پیمایشی، تعداد یک صد عدد پرسشنامه بین آن دسته از کارمندان که در قسمت اعتبارات بانکها مشغول به کار میباشند، توزیع و تکمیل شده است، که برخی از نتایج حاصله در زیر آورده میشود:3 جدول شماره(1) بررسی پاسخهای مربوط به سؤالات تجهیز منابع (درصد) شرح سؤال بلی خیر بدون جواب 1- آیا بانک در انتهای سال تلاشی در جهت تعیین سود قطعی سپردههای سرمایه گذاری مربوط به عقود انجام میدهد؟ 55 35 10 2- آیا نرخ سود سپردههای سرمایه گذاری طی سالهای مختلف یکسان بوده است؟ 11 81 8 3- اگر در قرعهکشی پس اندازهای قرض الحسنه جایزهای به شخصی تعلق گیرد و او از آن جایزه مطلع نشود آیا بانک شخص را مطلع میکند؟ 95 5 4- آیا مواردی وجود دارد که بانک جایزهی افرادی را که از برنده شدن خود بیاطلاعند به حساب بانک واریز کند؟ 8 82 10 همان طور که جدول فوق نشان میدهد، حداقل 55% درصد پاسخ دهندگان معتقد بودهاند که بانکها سود واقعی سپردههای سرمایهگذاری را تعیین میکنند."