چکیده:
نویسنده، در این مقاله، درصدد آن است تا روشن نماید که جامعه تنها روی
رستگاری را در صورتی خواهد دید که به معنویت رویکرد نماید و همراه با
نظامهای مادی جامعه، نظام اخوت دینی را سرلوحهی زندگی سازد. در
سایهی چنین نظام اخلاقی - اجتماعی خواهد بود که تمام اهداف مترقی
جامعه، همچون صلح، همبستگی و مشارکت عمومی و سایر آرمانهای آن
به صورت تضمین شده و پایداری تحقق خواهد یافت.
او ابتدا به تشریح جامعه به لحاظ نوع مناسبات آن میپردازد. سپس به
نوع بینش انسان شناختی اسلام نظر میافکند که به انسان - به خصوص افراد
جامعهی دینی - به عنوان انسان فرا سرزمینی مینگرد، که در عین حال به مثابه
اندام واحدی میباشند. آنگاه فرایند جامعه و ضرورت داشتن نظام - مادی و
معنوی - را مورد بررسی قرار میدهد، که ارگانیسم اخوت دینی در جامعهی
دینی نقش نظام دومی را ایفا مینماید.
در واقع، بحث در اینجا حالت کارکردی به خود میگیرد و آثار رفتاری
چنین نظامی همچون صلح، همبستگی و مشارکت در اصلاح و انجام امور
جامعهی خود و چگونگی تحقق آنها، و میزان نقشی که در حوزهی خود ایفا
مینمایند، را به عنوان ثمراتی که مترتب بر آن است و ارمغانی ارزنده از آن
میباشد، مطرح میسازد، و بحث خود را با یک نکتهی راهبردی در مورد
کیفیت تبدیل تئوری به عمل به پایان میبرد.
خلاصه ماشینی:
"پیامبر صلیاللهعلیهوآله فرمود: إن بنی إسرائیل تفرقت علی عیسی إحدی و سبعین فرقة فهلک سبعون فرقة و تخلص فرقة و إن أمتی ستفترق علی اثنتین و سبعین فرقة یهلک إحدی و سبعون و یتخلص فرقة قالوا یا رسول الله من تلک الفرقة قال الجماعة الجماعة الجماعة (الصدوق 2 ، 1403 ه ق، 584 نیز؛ الکلینی 1 ، 1365 ، 403 ؛ الصدوق 1 ، 1403 ه ق، 149) اهمیت این مسأله از نظر امامان بزرگوار ما علیهمالسلام به اندازهای بوده است که امام حسن مجتبی علیهالسلام بعد از تحمیل صلح، که در اثر تفرق و سستی یاران بر ایشان واقع گردید، مردم را دعوت به همبستگی - ولو با دشمن خود - مینماید و در مورد آثار و کارکردهای مثبت آن میفرماید: ألا و إن ما تکرهون فی الجماعة خیر لکم مما تحبون فی الفرقة / لما تکرهون فی الجماعة و الألفة و الأمن و صلاح ذات البین خیر مما تحبون فی الفرقة و الخوف و التباغض و العداوة (شیخ مفید 2 ، 1413 ه ق، 11 ؛ نیز، ابن ابی الحدید 16 ، 1404 ه ق، 26) همبستگی به مثابهی یک نظام چنان که از بررسی متون دینی بر میآید، موضوع همبستگی نه فقط یک آموزهی اخلاقی در حد ارشاد ساده است که فراتر از آن، به مثابه یک نظام اخلاقی اجتماعی در خود بار ارزشی دارد، و همچون یک سیستم و یک ارگانیزم کلی دربرگیرندهی تمامی بخشها و مقاطع زندگی یک انسان مؤمن است."