چکیده:
زبان وحی دارای ویژگیهایی است که روشن نمودن آنها از طرفی به فهم و تفسیر دقیقتر آن کمک مینماید و از طرفی، پاسخ برخی از تردیدها
و سؤالات در مورد اعتبار وحی را فراهم میآورد. پرداختن به تمام ویژگیهای زبان وحی فراتر از گنجایش یک مقاله است، لذا در اینجا از میان
ویژگیهای مختلف آن دو نمونه مهم مورد بحث قرار می گیرد:
1. واقع نمایی یا شناختاری بودن گزارههای وحیانی 2. چند بعدی بودن آنها. بر این اساس، این مقاله در دو بخش ارائه می شود:
بخش اول، به تبیین نحستین ویژگی میپردازد. نظریات غیرشناختاری گزارههای دینی(1) را غیر واقعنما و بدون پشتوانه واقعی میدانند.آنها غالبا نگاهی ابزارانگارانه به دین دارند و به واقعیت داشتن یا نداشتن مدالیل گزارههای وحیانی کاری ندارند. شناخت و بررسی رویکردهای
غیرشناختاری به زبان دین از اهمیت ویژهای برخوردار است، به این دلیل که از یک سو، به میان تهی بودن گزارههای وحیانی میانجامد و از
سوی دیگر، طیف وسیعی از دیدگاههای امروزین حاکم در حوزه زبان دین را در برمیگیرد. در این مقاله، ابتدا مراد از غیرشناختاری بودن
گزارهها و سپس بررسی مختصر این دیدگاهها و امکان تطبیق آنها بر زبان قرآن بیان میگردد. در این قسمت، ادله درون دینی و برون دینی بر
واقعنمایی گزارههای قرآنی ارائه میگردد.
بخش دوم، به تبیین ویژگی دوم اختصاص دارد. در این بخش، چند بعدی بودن گزارههای اخباری در دین، اهمیت ویژه بعد احساسی در
گزارههای دینی و غفلت برخی از دینشناسان غربی از بعد اخباری گزارههای دینی مورد بحث قرار میگیرد.
خلاصه ماشینی:
در بین دیدگاه های غیرشناختاری در زبان گرچه ;دین; و ;گزاره های دینی; می توانند واژه های عامی تلقی گردند که در بردارنده گزاره های غیر وحیانی نیز بشود، اما در این مقاله مراد از آن ها ;قرآن; به عنوان کتاب اصلی آسمانی در اسلام و ;گزاره های وحیانی; آن می باشد.
منتقدین پوزیتیویسم منطقی، به ویژه دیدگاه ویتگنشتاین متأخر و برخی دیگر از فلاسفه تحلیلی نیز در راستای تکمیل همین بحث معناداری و ارائه توجیهاتی برای بی معنا بودن برخی از گزاره های اخباری بیان شده است که مجال بحث و بررسی و ارزیابی آن در این مقاله نیست.
7. هم مراجعه کننده به دین به دنبال پاسخ های واقع نمایانه به پرسش های خود می باشد و هم مهم تر از آن، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد گوینده قرآن و متون اصلی دینی قصد واقع نمایی داشته اند.
آیا کسی که کتاب های فلاسفه را مطالعه می کند و مطالبی در توصیف زمان خود یا مردم و یا حقایق هستی و انسان بیان می کند، آن ها را حمل بر غیر واقع نمایی می نماید؟ ممکن است اشکال شود که هر چند گم شده انسان اموری واقعی است، اما زبان پاسخ دهنده (یعنی زبان قرآن) زبان واقع نما نیست.
اگر داستان های کلیله و دمنه و یا یک شعر و یا یک فیلم حمل بر غیر واقع نمایی می شود، به این دلیل است که قصد گوینده داستان یا شاعر یا فیلم، بیان واقع نیست بلکه ایجاد احساسات خاصی در فرد می باشد.