چکیده:
انسانها در طول تاریخ نسبت به امور دینی همواره کنجکاو بودهاند. مطالعات مختلف در این زمینه نشان میدهد که
تحقیقات گوناگونی در ابعاد مختلف دین صورت گرفته است. امروزه ما شاهد یک تحول اساسی در پاسخ به شبهات دینی در
محافل علمی مغرب زمین هستیم. پژوهشهای اخیر نشانگر آن است که دین از قدیمیترین باورهای بشر بوده است و در هیچ
دورهای از تاریخ بشر، اعتقادات دینی از بین نرفته است. تصریح دانشمندان و مورخین بزرگ بر این امر مهم و تأکید قرآن کریم
بر اصل «فطرت» در تشریح آیین یکتاپرستی دلیلی بر این مدعاست. لذا هدف از مباحث دینی؛ «ایجاد» اعتقاد به خدا و دین
در انسان نیست. هدف اساسی و نهایی، «فربهی گوهرجان»، توجه عمیق انسان به خدا و دین و تعمیق بینش مذهبی در جوامع
بشری است و افزایش
اطلاعات دینی، هدف واسطهای محسوب میشود. از این رو این پرسش، بجا و منطقی خواهد بود که چگونه میتوان در
جامعه، «علم» را به «ایمان» و سپس به «عمل» تبدیل نمود و «دین فهمی» را منتهی به «دین باوری» کرد.
در این مقاله، موانع و رویکردهای عملی این موضوع از جنبههای مختلف مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
علم بودش چون نبودش عشق دین او ندید از آدم الا نقش طین گرچه دانی دقت علم ای امین زانت نگشاید دو دیدهی غیب بین او نبیند غیر دستاری و ریش از معرف پرسد از بیش و کمیش عارفا تو از معرف فارغی خود همی بینی که نور بازغی کار تقوی دارد و دین و صلاح که ازو باشد بدو عالم فلاح (2) نیک میدانیم که دانشگاه محل تضارب آراء و عقاید است و دیدگاههای مختلف با جنبههای مثبت و منفی آن مورد مقایسه و بحث و نقد و تدقیق قرار میگیرد.
(2) حال اگر «ادراک» را «علم» و «پذیرش» را «ایمان» بدانیم و بدین نکته توجه کنیم که تغییر در نگرش اغلب موجب تغییر در رفتار میشود؛ طرح این پرسش بجا خواهد بود که چگونه میتوان این «علم» را به «ایمان» و سپس به «عمل» تبدیل نمود؟ یا چگونه میتوان «دین آموزی» و «دین فهمی» را منتهی به «دینداری» کرد؟ از سوی دیگر بحث اسلامی کردن دانشگاهها از مسائلی است که از آغاز پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی بطور جدی مورد توجه قرار گرفته است و اعلام نظر مقام معظم رهبری حضرت آیة الله خامنهای بر اهمیت آن افزوده است و بازتاب بسیار وسیع و امیدوارکنندهای در مراکز آموزش عالی داشته است.
(3) در علم روانشناسی تحقیقاتی چند در ارتباط با عوامل مؤثر در همانند سازی صورت گرفته است که نتایج این تحقیقات میتواند کم وبیش و در حد ضرورت در جامعهی ما مورد توجه قرار گیرد.