چکیده:
اکنون مسلمانان جمعیت قابل توجهی از ساکنان قارههای اروپا و آمریکا را تشکیل میدهند. این پرسش که «آیا رواست مسلمانی در غرب زندگی
کند؟» اکنون جای خود را به پرسشی دیگر داده است که «مسلمانان به عنوان جزئی جداناپذیر در نیمکره غربی جهان از چه حقوقی برخوردارند و چگونه
میتوان آنها را حفظ کرد؟»
مقاله حاضر برای پاسخ به این پرسش در دو بخش تنظیم شده است. بخش نخست به «جایگاه حقوق اقلیتها در حقوق بینالملل» اختصاص یافته
است و در آن از تلاش برای حمایت از اقلیتهای ملی، قومی و دینی و نیز مفهوم و مبانی حقوق اقلیتها سخن به میان میآید. بخش دوم اختصاص به
حقوق اقلیتهای مسلمان در غرب و به ویژه اروپا دارد و با تکیه بر آخرین پژوهشهای به عمل آمده، به بیان پارهای از چالشها، مشکلات و راهکارها در
بهبود، حفظ و حمایت از حقوق اقلیتهای مسلمان میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"از زمان تشکیل سازمان ملل متحد به این طرف، میتوان اعلامیه ______________________________ 1- Declaration on the Rights of Persons belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities,1992 (A/RES/47/135) موسوم به «حقوق اشخاص متعلق به اقلیتهای ملی، قومی، دینی یا زبانی» مصوب 18 دسامبر سال 1992 مجمع عمومی سازمان ملل را (از این پس، اعلامیه 1992) که به روش «وفاق عام» (consensus) تصویب شد، مهمترین گام در شناسایی حقوق اقلیتها و حق هویت آنان دانست.
ماده 27 میثاق حقوق مدنی ـ سیاسی و اعلامیه 1992و کنوانسیون منطقهای «چارچوب حمایت از اقلیتهای ملی 1995» هر کدام به نوبه خود، گامی مثبت به شمار میآیند، اما تا شناسایی جامع حقوق اقلیتها در نظام جمعی بینالمللی و در قالب تعهدات الزام آور راه طولانی و دشواری در پیش است، زیرا حقوق بینالملل باید در این مسیر سد مقاوم و قدرتمند «حاکمیت ملی» را شکسته و یا با آن آشتی کند.
در تعریفی دیگر آمده است: «اقلیت، گروهی از شهروندان کشور هستند که به لحاظ عددی بخش کمتر ______________________________ 1ـ به عنوان نمونه، درباره وضعیت رعایت حقوق اقلیتها بر اساس"اعلامیه حقوق اشخاص متعلق به اقلیتهای ملی یا قومی، دینی یا زبانی "مراجعه شود به گزارشهای مجمع عمومی مانند: United Nations General Assembly, 5 October 1995(A/50/514) جمعیت را تشکیل میدهند و در حاکمیت کشور شرکت ندارند و دارای خصوصیات قومی، مذهبی یا زبانی متفاوت از اکثریت افراد جامعه بوده و نوعی حس همبستگی در آنها وجود دارد که از اراده جمعی برای بقا نشئت میگیرد و هدف آنها دستیابی به مساوات و برابری حقیقی و حقوقی با اکثریت مردم میباشد»."