چکیده:
با توجه به مباحث نظری و عملی مطرح در زمینهء اهمیت ایفای نقش فرهنگی بسیج در تأمین نیازهای روانی و اجتماعی قربانیان فجایع،این مقاله با مرور و شفافسازی مفاهیم مرتبط با موضوع به تبیین ویژگیهای فجایع به ویژه بلایای طبیعی،ماهیت و انواع آنها میپردازد. بررسی پیامدهای بلایای طبیعی به ویژه در ابعاد روانشناختی و اجتماعی از دیگر مطالب مهم این مقاله به شمار میآید و با پیوند این مطالعات با تجربهء تلخ زلزلهء بم پیامدهای روانشناختی و اجتماعی حادثهء مذکور در محور بررسی این مقاله قرار میگیرد و در ادامهء آن عملکرد بسیج در این زمینه با رویکرد فرهنگی بررسی میشود. در این مقاله متکی بر مباحث فوق الذکر نهایتا مباحث و مدلهای مطرح در تبیین نقش فرهنگی بسیج در بلایای طبیعی هردو بحث قرار میگیرد و مدلهای پیشنهادی ارائه و توصیف میشود.
خلاصه ماشینی:
"این مقاله به دلیل سوگیری موضوعی به پیامدهای روانی-اجتماعی بلایای طبیعی و نقش فرهنگی بسیج تعهد بررسی همهجانبهء نقش بسیج و عملکرد این نیرو در امداد به مردم آسیبدیدهء بم را ندارد و عمدتا بر اساس نتایج بررسی حضوری مؤلف در منطقه و مبتنی بر گزارشهای موجود از جمله گزارش سیستم فرهنگی معاونت فرهنگی پرورشی نیروی مقاومت بسیج(2831)اقدامات موجود در حوزهء فرهنگی را به شرح مختصر زیر برمیشمارد: -اطمینانبخشی به بازماندگان برای جستجوی بستگان آنان در زیر آوار -همدلی و همراهی با داغدیدگان و قربانیان حادثه -اطمینانبخشی و تقویت روحیهء مردم برای گذر از مرحلهء بحران -تقویت روحیهء امدادگران برای ارائهء خدمات بیشتر به قربانیان -حمایت عاطفی از افراد در معرض خطر به ویژه کودکان،افراد سرگردان و فاقد سرپرست -تأمین امکانات فرهنگی برای به خاکسپاری و مراسم سوگواری به ویژه ملازم با مراسم سوگواری محرم -سرکشی به مردم،فراهمسازی اسکان،تخلیهء هیجانی آنان و بررسی مشکلات فعلی آنان -فضاسازی و تبلیغات نوشتاری و تصویری و افزایش نشاط و امید به زندگی در سطح شهر -تقویت فرایند مدیریت بحران و تقویت جو روانی برای حل مشکلات،با ارائه راهکارها و پیشنهادات و همکاری در حل مشکلات -اجرای برنامههای فرهنگی ویژهء کودکان و نوجوانان به صورتهای فردی و گروهی -اطلاعرسانی و تبلیغات از طریق بلندگوهای سیار -تلاش برای بهبود نحوهء توزیع کمکهای مردمی و رعایت اصول اخلاقی و احترام آسیبدیدگان."