چکیده:
از شیوههای تبیین معارف دینی در مکتب اهل بیت علیهم السلام،در مواجهه با اندیشههای مخالفان اسلام و تشیع،مناظرهها و احتجاجهایی بوده است که ائمه معصومین علیهم السلام یا تربیت یافتگان آنان در طول تاریخ انجام دادهاند. در این میان،مناظرات حضرت امام رضا علیه السلام،به دلیل گستردگی دامنه و فضای علمی پدید آمده در عصر آن حضرت،و نیز حمایت دربار عباسی از مباحث علمی و تشکیل جلسات و دعوت از طرفین مناظره،از اهمیت بسزایی برخوردار است. این مقاله ضمن مروری بر مناظرات امام هشتم علیه السلام به روششناسی این مناظرات و مهمترین عناوین گفتوگوها خواهد پرداخت.
خلاصه ماشینی:
"برخی از روشهای امام علیه السلام در مناظرهها الزام طرف مناظره با استفاده از دانستههای وی در مناظره با رأس الجالوت دانشمند یهودی نیز امام رضا علیه السلام،به منظور اثبات نبوت پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله با اشاره به آنچه کتب آسمانی گذشته بیانگر آن میباشند اشاره فرموده،این سنت قطعی خداوند را یادآور شد که از نشانههای پیامبری و رسالت آن حضرت،معجزه او یعنی ارائه حجت و اقدام به عملی شگفتآور و سترگ است که دیگران از انجام آن ناتوان باشند،سپس از رأس الجالوت پرسید:آنها به چه سبب معجزات پیامبران دیگر را جز موسی بن عمران تصدیق نمیکنند؟ رأس الجالوت پاسخ داد:بر ما واجب نیست نبوت هرکس را که ادعای پیامبری کند بپذیریم،مگر آنکه از نشانههایی که موسی برای رسالت خویش آورده بود، برخوردار باشد.
در این حال امام علیه السلام ضمن بیان معجزاتی از دیگر پیامبران،نمونههایی از معجزات پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله از قبیل:احیای مردگان و شفای بعضی از بیماریهای علاجناپذیر به دست آن گرامی را برشمرد و افزود:«با وجود این،ما هرگز پیامبران را ارباب خود نمیدانیم،زیرا اگر به سبب اینگونه معجزات،عیسی را خدای خود پندارید، باید«یسع»و«حزقیل»را(که در تورات نام آنان یاد شده است)از آن روی که آنان نیز مردگان را زنده میکردند،به عنوان معبود خویش برگزینید؛همچنین ابراهیم خلیل را «جهان آفرین»بدانید،چرا که او نیز پرندگانی را برگرفته و سر برید و اجزای آنان را بر کوههای اطراف خود قرار داد،سپس آنها را فرا خواند و همگی زنده شدند!موسی بن (1)-مجلسی،بحار الانوار،ج 01،ص 013 و 113."