چکیده:
این پژوهش کوشیده است مجموعهای از عوامل جامعهشناختی و روانشناختی دینگریزی را بر اساس مفاد آیات سوره «هود» علیهالسلام و با
بهرهگیری از دیگر آیات قرآن و همچنین به مدد برخی از روایات بررسی کند. در آغاز، عوامل جامعهشناختی دینگریزی با تمرکز بر دو
موضوع مهم ذیل بررسی گردیدهاند:
1. زمینهسازان دینگریزی که عبارتند از: خانواده، گروههای صمیمی و ملأ؛
2. راهکارهای مورد استفاده زمینهسازان دینگریزی که عبارتند از: تبلیغات، تهدید و تطمیع.
از سوی دیگر، عوامل روانشناختی دینگریزی به عوامل گرایشی و شناختی تقسیم شدهاند و آنگاه به صورتی فشرده مورد
تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاند. سپس، با تکیه بر یافتههایی از سوره «هود»، عوامل دینگریزی در سده اخیر ایران شناسایی و تبیین
شدهاند. بخش پایانی، تجزیه و تحلیل یافتههایی از سوره مذکور است که به نتایج خاصی همراه با پیشنهادات کاربردی رهنمون شده
است.
خلاصه ماشینی:
"آنچه این نوشتار به دنبال آن است اینکه چرا در جامعه اسلامی ایران، که سابقهای طولانی در دینداری دارد ـ با آنکه دین موافق فطرت انسان است ـ عدهای فرار از بندگی خدای سبحان را بر اطاعت از او ترجیح میدهند؟ دوستان و دشمنان انقلاب اذعان دارند که انقلاب اسلامی تأثیری عظیم بر حرکت جهانی به سوی دینداری داشته و این چیزی نیست که در همه شرایط و زمانها ممکن باشد، بلکه این جنبش الهی مرهون زحمات طاقتفرسای پیامبراکرم صلیاللهعلیهوآله و هدایت و رهبری فرزندان آن حضرت و تلاش همهجانبه عالمان و فقیهان از شیخ مفید رحمهالله تا امام خمینی قدسسره در طول 14 قرن بوده است.
بهرهگیری از این ابزار تبلیغات برای ایجاد زمینه دینگریزی در هر زمان به صورتی بروز میکند؛ چنانکه ترویج و نشر افکار مکاتبی همچون سکولاریسم، لیبرالیسم و اومانیسم با استفاده از رسانههای جمعی، به ویژه مطبوعات، از جمله عوامل تبلیغی مهم در فراز و نشیبهای سده اخیر در ایران بوده است که به صورت بنیادین، دین را از صحنه اندیشه و زندگی مردم حذف میکند.
البته هدف از این سخن انکار نقش دیگر عوامل به دست آمده از سوره «هود» علیهالسلام نیست، بلکه سخن در این است که ریشه بسیاری از نافرمانیها در برابر دستورات دینی، گسترش روحیه استکبار در میان صاحبان قدرت و حاکمان است؛ زیرا در طول تاریخ، بسیاری از افراد بودهاند که در نهایت فقر و تهیدستی شب را به صبح رساندهاند، ولی دین خود را حفظ کردهاند."