چکیده:
هدف: پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر رفتار سازگارانه کودکان عقب مانده ذهنی خفیف انجام شده است.
روش: 28 دانش آموز که برپایه آزمون هوش وکسلر کودکان، عقب مانده ذهنی خفیف تشخیص داده شده و دارای سطوح سازگاری پایین در خرده مقیاس های مهارت های زندگی روزمره و مهارت اجتماعی شدن مقیاس واینلند، با هوشبهر 63 تا 67 و در گروه سنی 11 سال تا 11 سال و 10 ماه بودند، انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایش (14=n) و گواه (14=n) تقسیم شدند. نخست هر یک از آزمودنی ها به کمک فهرست مهارت های اجتماعی و دو خرده مقیاس مهارت های زندگی روزمره و مهارت اجتماعی شدن مقیاس واینلند ارزیابی شدند. سپس آموزش مهارت های اجتماعی به مدت 5/2 ماه در 15 جلسه آموزشی برای آزمودنی های گروه آزمایش اجرا شد. در پایان دوره آموزش و 2 ماه پس از آن، همه آزمودنی ها دوباره به کمک ابزارهای یادشده ارزیابی شدند.
یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که گروه آزمایش پس از پایان جلسات آموزشی، بهبود معنی داری را در زمینه رفتار سازگارانه (مجموع مهارت های زندگی روزمره و مهارت اجتماعی شدن) و مهارت های اجتماعی پیدا کرده است. بررسی پیگیری نیز نشان داد که بهبودهای به دست آمده از آموزش، 2 ماه پس از پایان آموزش نیز همچنان حفظ شده است.
نتیجه: آموزش مهارت های اجتماعی سبب افزایش رفتار سازگارانه کودکان مبتلا به عقب ماندگی خفیف ذهنی می شود.
خلاصه ماشینی:
"برای نمونهگیری، نخست 31 نفر براساس معیار سن (11 سال تا 11 سال و 10ماه)، پایه تحصیلی (سوم تا چهارم دبستان)، میزان هوشبهر در مقیاس هوش تجدیدنظرشده وکسلر کودکان1 (63 تا 67)، سطوح سازگاری پایین (در خرده مقیاسهای مهارتهای زندگی روزمره و مهارت اجتماعیشدن) و نداشتن هر گونه مشکل خاص جسمی حرکتی و عضوی مغز (براساس پروندههای بهداشتی، همکاری مربی توانبخشی و مربی بهداشت آموزشگاه و گرفتن تاریخچه کوتاهی از وضعیت پزشکی دانشآموزان از پدران و مادران آنها) انتخاب شدند.
1- Vineland Adaptive Behavior Scales (VABS)2- Tukey بحث یافتههای پژوهش حاضر در رابطه با فرضیه نخست پژوهش، نشان داد که به دنبال آموزش مهارتهای اجتماعی، تغییرات ایجادشده در نمرههای مهارتهای اجتماعی معنیدار است.
در رابطه با فرضیه دوم پژوهش، یافتههای پژوهش حاضر نشان داد که به دنبال آموزش مهارتهای اجتماعی، تغییرات ایجاد شده در نمرههای رفتار سازگارانه گروه آزمایش معنیدار است.
همچنین در این راستا بررسی مکگرو6 (1992) که بر روی بزرگسالان دارای عقبماندگی متوسط تا شدید انجام شده، بر اهمیت مهارتهای رفتار سازگارانه در سازگاری اجتماعی افراد عقبمانده تأکید نموده و انجام برنامهریزی را برای آموزش مهارتها به این جمعیت پیشنهاد کرده است.
در پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان دوام دستاوردهای آموزش مهارتهای اجتماعی و رفتار سازگارانه، ارزیابی پیگیری 2 ماه پس از پایان برنامه آزمایش انجام شد.
با توجه به یافتههای مربوط به بهبود رفتار سازگارانه و مهارتهای اجتماعی و همچنین پایداری نسبی تغییرات ایجادشده در اثر آموزش، میتوان گفت که روش بهکار گرفته شده در پژوهش حاضر، روش سودمندی برای مداخلههای آموزشی جهت بهبود رفتار سازگارانه میباشد."