خلاصه ماشینی:
"این موضوع با وجود نامرغوبی صورت ظاهر حکومت امویان،به قاضیان قدرت و جرأت صدور و اجرای رأی بر وفق کتاب و سنت و استنباط ایشان میداد، چنانکه گفته شد قاضی یکی از شهرهای دور دست خراسان در اختلاف میان مردم نامسلمان و سردار اسلامی،توانست رأی به بطلان تصرف سمرقند و تخلیه شهر و تسلیم آن به بودائیان محل بدهد.
انحراف آل بویه آل بویه که از آغاز امر پیرو مذهب زیدی بودند،پیش از آنکه بر بغداد مستولی گردند از تقویت عنصر شیعه خودداری نمیکردند ولی پس از آنکه معز الدوله ببغداد رفت و در تعقیب تحولات و تصرفات مختلف خود را در مقام خادم حامی و مجری نیات خلیفه عباسی نهاد،چشم از تغییر و تبدیل اساسی پوشید و بجای آنکه قاضی القضاتی از شیعیان بر گزیند،ابن ابی الشوارب حنفی را با دریافت دویست هزار دینار پیشکش سالانه،برخلاف رضای خلیفه در مسند قاضی القضاتی نشاند و تعلق خود را نسبت بمذهب خانوادگی خویش،تنها در اقامه مراسم عزاداری ایام محرم به شیوهء خاص دیلمیان در بغداد علم کرد و مایهء اختلاف جدیدی میان شیعهء کرخ و مردم رصافیه بوجود آورد.
اصلاحات قضائی ملکشاه قدرت معنوی خلفای بغداد بار دیگر با گسترش سلطه ترکان ساده و متعصب سلجوقی بر سراسر ایران و عرض اطاعت از خلیفه در حقیقت احیاء شد و آن پراکندگیها که در ظل حکومت ملوک الطوایفی در قلمرو سیادت مذهبی خلفای عباسی بوجود آمده بود،کاهش یافت و مرکزیت،با تعصب در اجرای شکل خاصی از عقاید و موازین مذهبی، جای تشتت رأیی که آمیخته به سماحت و آزادی نسبی بود،گرفت."