چکیده:
چرا کوفیان با امام علی،امام حسن و امام حسین علیهم السلام بیوفایی کرده و پیمان شکستند؟ چه شرایطی برکوفه حاکم بود که موجب این رفتارها شد؟ آیا کوفیان مردمانی با ویژگیهای منحصر به فرد بودند؟ آیا آنها منافق بودند؟
شنیدهها حکایت از آن دارد که آنان مردمانی بیایمان،بدذات،دورو و دشمن اهلبیت علیهم السلام بودند. البته برخی پژوهشگران،آنان را از این امور تبرئه میکنند و بر این باورند که شرایطی بهوجود آمد که آنان قدرت عمل به پیمان خود را نداشتند و عموم مردم وقتی در موقعیت مشابه قرار میگیرند به همین صورت رفتار میکنند.
اختلاف نظرها سبب شد تا با تحقیق کتابخانهای در جستوجوی شناخت جامعه کوفه در عصر امام حسین علیه السلام باشیم.
خلاصه ماشینی:
"ر. ک:بلاذری،همان،ج 2،ص 336-338 و ج 3،ص 382؛تاریخ طبری،ج 5،ص359-405؛محمد بنطلحه،مطالب السؤول،ص 74؛اربلی،کشف الغمه،ج 2،ص 255؛ابن صباغ،الفصول المهمه،ص 183؛شیخ مفید،همان،ج 2،ص 44-72؛طبرسی،اعلام الوری،ج 1،ص 438-446؛فقال نیشابوری،همان،ص 193-196؛ابن اعثم کوفی،همان،ج 5،ص 50-82؛ابوحنیفه دینوری،همان،ص 240-243؛ابن اثیر،همان،ج 2،ص 536-553؛ابن کثیر،همان،ج 8،ص 153-173؛ابن نماحلی،همان،ص 32 و 44؛ابوالفرج اصفهانی،همان،ص 100-105؛مسعودی،همان،ج 3،ص 67؛مزی،همان،ج 6،ص 424؛ابن حجر،تهذیب التهذیب،ج 1،ص 591؛ذهبی،سیر اعلام النبلاء،ج 3،ص 307؛ابن حجر،الإصابه،ج2،ص 70؛سبط بن جوزی،همان،ص 241؛شجری،امالی،ج 1،ص 190؛محلی،الحدائق الوردیه؛ج 1،ص 115؛مجلسی،همان،ج 44،ص 341-371؛ابن شهر آشوب،همان،ج 4،ص 91-93؛خوارزمی،همان،ج 1،ص 206-208؛ابوالفداء،المختصر فی أخبار البشر،ج 1،ص 189-190 و سیدبن طاووس،اللمهوف،ص 119.
در مورد کوفه نیز توده مردم صادقانه و با قصد قربت از امام دعوت کردند و گرنه حضرت دعوت آنها را نمیپذیرفت،اما وقتی پای جان به میان آمد افراد اندکی باقی ماندند،لذا امام وقتی وصف کوفیان را شنید بهطور کلی در مذمت مردم فرمود: الناس عبید المال،والدین لغو علی ألسنتهم،یحوطونه ما درت به معایشهم، فإذا محصوا بالبلاء قل الدیانون؛1مردم بنده مالاند و دین لق لقه زبان آنهاست؛تا وقتی که دین سبب رونق معیشت آنهاست بهدنبال آن میروند،اما وقت آزمایش، دینداران کم میشوند.
حضور کوفیان در لشکر ابن زیاد در تاریخ آمده است که عمربنسعد در کربلا از عدهای از سران قبایل که نامه به امام نوشته بودند خواست تا نزد حضرت بروند و از علت آمدن و هدف او سؤال کنند،اما آنها به دلیل نامهنگاریهایشان حیا کردند و نرفتند."