چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسهای تأثیر روش تدریس فعال و غیر فعال بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان انجام شده است.منظور از پیشرفت تحصیلی،میزان دانش به دست آمده،رتبهء مهارت برقراری ارتباط و رتبهء نگرش دانشآموزان است.
نمونهء آماری این پژوهش با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی مرحلهای و از میان دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر تهران انتخاب شد.این دانشآموزان بهطور تصادفی در دو گروه 100 نفری به عنوان گروه آزمایش و گروه شاهد قرار گرفتند.طی سال تحصیلی 79-1378(از آغاز مهر تا پایان اردیبهشتماه)درس تعلیمات اجتماعی به دو روش فعال و غیر فعال به این دانشآموزان تدریس شد.
به منظور معادلسازی گروهها،از پیشآزمونهای عملکرد تحصیلی،تجارب قبلی و آزمون هوشی ریون بزرگسال استفاده شد.پس از ارائهء متغیر مستقل،در پایان سال تحصیلی با استفاده از امتحان نهایی خردادماه 1379،مقیاس درجهبندی مهارت برقراری ارتباط و نگرشسنج محقق ساخته،دادههای مورد نیاز جمعآوری شد.دادههای جمعآوری شده با استفاده از نرمافزار 12/8/ SAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتههای تحقیق نشان میدهد که میان نمرات درسی، رتبههای مهارت برقرای ارتباط و رتبههای نگرش عاطفی دانشآموزان دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد.علاوه بر این،نمرات امتحان نهایی،رتبهء مهارت و نگرش دانشآموزان گروه آزمایش از گروه شاهد بیشتر است.به استناد یافتههای فوق،مشخص شود که در تدریس تعلیمات اجتماعی روش فعال مؤثرتر از روش غیر فعال است.این مقاله توسط سرکار خانم رخساره فضلی و با راهنمایی جناب آقای دکتر محمد جعفر جوادی به رشته تحریر در آمده و به فصلنامه ارائه شده است که بدین وسیله از ایشان سپاسگذرای میگردد.
خلاصه ماشینی:
پس از معادلسازی دو گروه مورد مطالعه(با استفاده از پیشآزمونهای عملکرد تحصیلی،تجارب قبلی و آزمون هوشی ریون بزرگسال)،روش تدریس فعال در مورد یک گروه اعمال شده و میزان پیشرفت درسی،مهارت برقراری ارتباط و نگرش دانشآموزان نسبت به کلاس و درس تعلیمات اجتماعی مورد سنجش و اندازهگیری قرار گرفته است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) بحث و نتیجهگیری پژوهش حاضر،تأثیر روش تدریس فعال و غیر فعال را بر پیشرفت تحصیلی شامل دانش،مهارت و نگرش دانشآموزان دختر سال سوم راهنمایی مورد بررسی مقایسهای قرار داده است.
بررسی اطلاعات جمعآوری شده در این مورد نیز نشان میدهد که میزان مهارت برقراری ارتباط گروه آزمایش بهطور معناداری از گروه شاهد بیشتر است و فرضیهء دوم تحقیق نیز تأیید میشود.
بررسی سایر تحقیقات نشان میدهد که مهارتهای اجتماعی از جمله مهارت برقراری ارتباط کمتر مورد توجه محققان روش تدریس قرار گرفته است.
تحقیق حاضر،تأثیر روش تدریس فعال را بر میزان مهارت برقراری ارتباط به عنوان یکی از مهارتهای اساسی در درس تعلیمات اجتماعی مد نظر قرار داده است.
علاوه بر نمرات درسی و مهارت برقراری ارتباط دانشآموزان نگرش عاطفی آنها نسبت به کلاس درس تعلیمات اجتماعی نیز مورد بررسی قرار گرفته است نتایج آماری ارائه شده نشان میدهد که نگرش عاطفی دانشآموزانی که با روش فعال آموزش دیدهاند،از نگرش دانشآموزان گروه شاهد بهطور معناداری مثبت است.