چکیده:
یکی از زمینههایی که به ویژه در دهة اخیر در بسیاری از مجامع علمی بینالمللی در
زمینه تعلیم و تربیت از جایگاه ویژهای برخوردار شده است و دامنه مباحثات و
پژوهشها در آن بطور فزایندهای در حال گسترش میباشد، مقوله تربیت شهروندی است.
بیگمان میتوان گفت که فلسفه تشکیل هر نهاد یا سازمانی پاسخگویی به نیاز یا
نیازهای معینی است و نظام آموزش و پرورش نیز از آن رو شکل یافته و قوام گرفته است
که شهروندانی مؤثر و مطلوب را متناسب با نیازها و ارزشهای اجتماعی تربیت و تحویل
جامعه نماید.
متأسفانه در نظام آموزش و پرورش بویژه برنامههای درسی مدارس توجه لازم به تربیت
شهروندی نمیشود و صرفنظر از آنکه برنامه درسی ویژهای تحت عنوان «آموزش شهروندی»
وجود ندارد، در قالب برنامههای درسی دیگر نیز کمتر اثری از آن میتوان یافت. مقاله
حاضر با درک اهمیت و ضرورت مسأله بر آن است تا با تبیین تلاشها و اقدامات انجام شده
در سطح بینالمللی، قلمرو تربیت شهروندی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد و مجموعه
اقدامات و فعالیتهایی که میتواند به تربیت شهروندانی مطلوب و مؤثر کمک نماید، در
چارچوب نظام آموزش و پرورش مورد بررسی و نقد قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"منتقل میشود؛ 2- فراهم سازی مبنای لازم برای رشد روحی و روانی دانش آموزان؛ 3- توسعه حس قدرشناسی و تقدیر نسبت به میراث فرهنگی و تقویت هویت ملی؛ 4- افزایش مسئولیتپذیری شخصی؛ 5- افزایش آگاهی از قوانین و مقررات اجتماعی؛ 6- فراهم کردن راهنمایی برای رفتار در زندگی روزمره؛ 7- کمک به افراد جهت دستیابی به یک شخصیت مستقل و منطقی؛ 8- مبارزه با بد رفتاری با محیط زیست؛ 9- افزایش و ارتقای صلح (در سطح ملی و بینالمللی)؛ 10- تقویت غرور ملی در سطح جامعه؛ 11- تقویت مبنای خانواده؛ 12- افزایش احترام به ارزشهای عدالت، برابری و مانند آن؛ 13- تقویت و تسریع رشد و توسعه اقتصادی؛ 14- افزایش احترام و تساوی فرصتها برای دختران و زنان؛ 15- جلوگیری از آسیب رسانی اجتماعی وافزایش بردباری و تحمل؛ 16- پذیرش نظم و تبعیت از قوانین اجتماعی؛ براساس مطالعه ویژهای که در سطح بینالمللی انجام شده است و در آن از نخبگان تربیتی 12 کشور جهان نظر خواهی بعمل آمده است، مهمترین و کم اهمیتترین اهداف بشرح زیر طبقه بندی شده است: $$$ (به نقل ازLee, 1998) همانطور که ملاحظه میشود سه هدف مهم در سطح آسیا همانند اهدافی هستند که در سطح بینالمللی مورد توجه بودهاند در حالیکه این مسأله در مورد اهداف کم اهمیتتر مصداق ندارد (اگرچه بررسی عمیق و دقیق از هدفهای تربیت شهروندی، بدانسان که در عمل دنبال میشود میتواند نتایج متفاوتی را بدنبال داشته باشد) اینکه در فعالیتهای تربیتی درکشور ایران باید چه اهدافی دنبال شود، مستلزم بومیکردن این مفاهیم و تعدیل و تصریح در آنها مطابق با ارزشها و نیازهای اجتماعی است."