چکیده:
سازمان اسناد ملی ایران، بر اساس قانون مصوب 17/2/1349 تاسیس گردید. هدف از تاسیس آن، جمع آوری و حفظ اسناد ملی در سازمانی واحد و فراهم آوردن شرایط و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به اسناد و همچنین صرفه جوئی در هزینه های اداری و استخدامی، از طریق تمرکز پرونده های راکد وزارتخانه ها و مؤسسات دولتی و وابسته به دولت و امحای اوراق زائد می باشد. دکتر سیروس پرهام، عباس نورصالحی، دکتر محمدرضا عباسی، و دکتر سید حسن شهرستانی، از رؤسای سازمان اسناد ملی ایران بودند که گروه تاریخ شفاهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی، به مناسبت افتتاح ساختمان گنجینه، با آنها به گفتگو نشست.
خلاصه ماشینی:
"مثلا برای خرید اسناد علاء الدوله-که خیلی حجیم بود- ما در یک مرحله پنج تا از کارشناسها را بردیم به آنجائی که قبلا فتوکپی اسناد را به ما داده بودند؛دو،سه روز من و کارشناسان اسناد ملی میرفتیم که اینها را تفکیک و[چون]روی هم ریخته بودند،منظم کنیم که بعد این هیئت بتواند ارزیابی و کارشناسی کند که این اولین مجموعهء سند مهمی بود که ما خریداری کردیم و فهرستش را هم آقای دکتر ثقفی تهیه و چاپ کرده است.
برای اینکه آنها را از وضع اسفناکی که در مقدمهء صحبتم توضیح دادم،بیرون بیاوریم،لازم بود که بایگانیهای راکد کلیهء دستگاههای دولتی-که مشمول قانون سازمان ملی بودند-به آنجا منتقل شده و جائی باشد که محفوظ باشند و صدمه نبینند و بتدریج منظم بشوند[یعنی]آن مقداری که ارزش نگهداریاش را از دست داده،معلوم بشوند و آن مقدار که ارزش تاریخی و ملی دارند،برای نگهداری همیشگی به سازمان اسناد ملی بیایند.
بعد از انقلاب هم خوب مسائل دیگری بود و باز هم انجام نگرفت و هنوز هم انجام نگرفته،ولی دکتر کیانی به من گفتند که در هشتگرد زمین بزرگی برایشان در نظر گرفتهاند، چون با این ترتیبی که اسناد راکد قوهء قضائیه دارد به سازمان اسناد ملی میآید،تا یکی،دو سال دیگر آنجا پر میشود و جایز نیست و اصولا هیچیک از آرشیوهای ملی در دنیا مخزن بایگانی راکد نیستند و فقط مخزن نگهداری و سرویسدهی اسنادی هستند که ارزش نگهداری دائمی دارند."