چکیده:
آسیبهای فردی و اجتماعی به صورت انحراف،خطا،بینظمی،اختلال و...موضوعی است که در همهی زمانها،افراد و جوامع با آن درگیر بودهاند.به دلیل تغییرات اجتماعی،آسیبها در هر دورهای متفاوت است.
آسیبها به عنوان یک بیماری اجتماعی همواره مورد توجه اهل علم بوده است؛به طوری که جامعهشناسان امروزی نیز به طور تخصصی به آن پرداختهاند؛این موضوع از دیدگاه شاعران و نویسندگان بزرگ نیز پنهان نمانده و آنان با زبان خویش آن را مطرح کردهاند.
در این پژوهش برخی از موضوعات اساسی مانند:هنجار و ناهنجارها،نسبی بودن آسیبها،نابسامانی اجتماعی،نظریهی بر حسب،نظارت اجتماعی و جامعهپذیری و مسائلی همچون ارتشاء،آز،طمع و گناه از دیدگاه مکاتب ساختی-کارکردی،همچنین از دیدگاه برخی از بزرگان ادب فارسی بررسی و تحلیل میگردد.
در اینجا پرسشهایی مطرح گشته و سعی شده پاسخی برای آن یافته شود:آسیب شناسی در جامعهشناسی و ادب فارسی به چه معنایی آمده؟امر هنجار و نابهنجار کدام است؟نسبی بودن آسیبها یعنی چه؟برچسب دارای چه کارکردها و پیامدهای اجتماعی است؟ارتشاء چه آسیبی بر پیکرهی جامعه وارد میسازد؟انواع نظارت چیست؟
خلاصه ماشینی:
"نگاه اول این آسیبها فردی به نظر میرسند،اما این پرسش در اینجا مطرح است که اگر در یک جامعه مسائلی مانند
مسائل مطرح شده در این پژوهش عبارت است از:هنجار و هنجارگریزی،زمینههای اجتماعی آسیبها،نظریهی
با در نظر گرفتن این که بازتاب مسائل اجتماعی در متون ادب فارسی از اهمیت آن حکایت دارد و بررسی آن با
برای بررسی آسیبهای اجتماعی سه دیدگاه مطرح شده است:
باورها و تجارب زندگی در جوامع گوناگون است و این موضوع حتی در یک جامعه در دورههای مختلف نیز ممکن است
بنابراین میتوان به این نتیجه رسید که«مسائل اجتماعی بسیار متعدد است و موضوع آن میتواند هر یک از
فساد میداند،بدین سبب است که این آسیب بزرگ اجتماعی را میبیند و آن را گوشزد میکند تا شاید برای آن
این باور است که انسانهای شهری برای رسیدن به تجملات دنیوی کاملا از خود بیگانه شده و صرفا به دنبال منافع
نظریهی برچسب بر این موضوع مبتنی است که جامعه نسبت به رفتار فرد چه بازخوردی-منفی یا مثبت-
در کلیله و دمنه نیز این موضوع بارها مورد توجه قرار گرفته و به آن اشاره شده است:
ارتشاء یکی دیگر از آسیبهای اجتماعی است که در آثار شاعران و نویسندگان ادب فارسی کم و بیش در
(مولوی،58:3631) کاهش دادن آسیبها از راههای دیگر مثل نظارت اجتماعی و قوهی قهریه نیز ممکن است اما بهترین راه برای
این موضوع یعنی نظارت اجتماعی که معمولا از سوی حکومتها انجام میپذیرد،در شعر فارسی نیز مورد
در سفرنامهی ناصر خسرو مطلب ارزشمندی دربارهی نظارت اجتماعی آمده است که این موضوع را به خوبی تبیین"