چکیده:
باتوجه به اینکه مدت زمان زیادی طول میکشد تا یک سانتیمتر خاک تشکیل شود،اهمیت این قشر نازک برای حیات مشخص میشود.انسان با قدرت تفکر و تعقل،پس از گذراندن تنگناهای متفاوت و غلبه بر طبیعت،به دخالت در اکوسیستم پرداخت.چهرهی این دخالت به خصوص پس از انقلاب کشاورزی و صنعتی آشکار شد. یکی از آثار این استیلای نابخردانه،ایجاد آلودگیهای زیستمحیطی و صورتی از آن،آلودگی خاک است.اگر آلودگی خاک را وجود یک یا چند ماده یا عنصر شیمیایی،معدنی و آلی مضر با انباشتگی و تراکم مشخص در یک محیط خاکی بدانیم،تأثیرات سیستمی آن در جریان اکوسیستم آشکار میشود.
زندگی انسان عصر صنعتی قرن 21 در غالب دو شیوهی سکونت اصلی شهری و روستایی ظهور پیدا کرده است که هرکدام عوارض و تأثیرات خاص خود را بر طبیعت به جای م گذارد.شهرها بهعنوان نقطهی اوج تکامل و تحول فناورانه با انواع آلودگیهای صنعتی، فاضلابها و زبالههای متراکم،و روستاها با استفادهی بیرویهی از کودهای شیمیایی،سموم دفع آفات نباتی پایدار در محیط و علفکشها،بر آلودگی خاک میافزایند.این روند با چنان شتابی ادامه دارد که گویی بشر به فکر آیندهی کرهی زمین و حیات روی آن نیست. کشورهای در حال توسعه،هرچند مانند کشورهای صنعتی سهم زیادی در این امر نداشتهاند،ولی از این قاعده مستثنا نبودهاند.در کشور ایران،آستانهی آلودگی خاک به حدی فزونی یافته است که بحرانهای زیستمحیطی در آیندهای نهچندان دور،زندگی سالم در شهرها و نواحی اطراف آن را غیرممکن میسازد.در این مقاله، برای مطالعه روی پدیدهی آلودگی خاک و پیدا کردن راهحلهایی به منظور کاهش این مشکل از روشهای کتابخانهای و آماری استفاده شده است.
خلاصه ماشینی:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) آلودگیهای زیستمحیطی و تأثیر آن بر مجتمعهای زیستی (با تأکید بر آلودگی خاک) ابراهیم براتی دبیر دبیرستانهای خمینی شهر و اصفهانچکیده باتوجه به اینکه مدت زمان زیادی طول میکشد تا یک سانتیمتر خاک تشکیل شود،اهمیت این قشر نازک برای حیات مشخص میشود.
در این پژوهش،ابتدا راههای آلوده شدن خاک توسط سموم دفع آفات نباتی و کودهای شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی مورد مطالعه قرار گرفته و سپس، نقش مراکز صنعتی و خدماتی از طریق وسایل نقلیه،فاضلابها،مواد صنعتی و فاضلابهای شهری بررسی شده است.
آلودگی خاک در بخش کشاورزی بشر برای بالا بردن بازدهی تولید خود در کشاورزی متناسب با افزایش جمعیت،به شیوههای متفاوتی متوسل میشود و در این مسیر، خسارت جبران ناپذیری به خاک وارد میکند که به بررسی آنها میپردازیم.
2. آلودگی خاک از طریق سموم دفع آفات نباتی و علفکشها سموم یکی دیگر از مواد آلوده کنندهی خاک محسوب میشوند که بعضی از آنها پایداری بالایی در طبیعت دارند.
به هر صورت،مسئلهی اصلی این نیست که زباله را از بین ببریم،بلکه این امر مورد توجه است که چه بسا از بین بردن مواد آلوده و زائدات شهری خود به وسیلهی مواد شیمیایی دیگر انجام گیرد و باعث نوع دیگری از آلودگی شود[شیعه،1376:27].
میتوان گفت،مبارزه با آلودگی خاک کشاورزی در کشورهای در حال توسعه آسانتر از کشورهای صنعتی و پیشرفته است؛زیرا کشاورزی در کشورهای در حال توسعه هنوز در مرحلهای ابتدایی از صنعتی شدن است و کود شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی و مانند اینها به آن میزان که در کشورهای توسعه یافته مصرف میشود،در این کشورها رواج چندانی نیافته است."