خلاصه ماشینی:
"برای اینکه بتوانیم بهتر موضوع را بررسی کنیم لازم مینماید که ابتدا به نقش پدر و مادر و اثراتی که در ایجاد این تحولات نسبت به تعلیم و تربیت فرزند میگذارند توجه نمائیم بدیهی است که پیوسته مادر در خانواده خود تاثیر زیادی در برخورد و رفتار پدر نسبت بفرزندان داشته و دارد ولی مادر امروزی که از یکسو دیگر مانند گذشته تحت تسلط کامل مرد نیست و باستقلال خویش مینگرد و از سوی دیگر بدلیل مادر بودن و مسئولیت پرورش کودک و تماس بیشترش با وی بخصوص در سالهای اول زندگی بنابر ضربالمثلی که میگوید دستی که گاهواره را تکان میدهد همان دستی است که بر دنیا حکومت میکند و در ساختن و پرداختن شخصیت و موجودیت فرزندش نقش مؤثر و غیرقابل انکاری دارد.
لکن همه این افراد تعجب میکنند که چرا علیرغم کوششهای خود به هدف خویش که اخذ نتیجه مطلوب از تربیت باشد نمیرسند با تاسف مشاهده میکنند که کودک در قبال سختگیری آنها از خود گستاخی و بیاحترامی نشان میدهد و یا بعکس پدر مهربان و باگذشت را متهم به بیعلاقگی و بیاعتنائی نسبت بخود میکند و یا اینکه به مهر و عشق سرشار مادری با سردی رفتار میکند و دست تضرع به آسمان بلند میکند که«خدا مگر من چه کردهام که چنین فرزندی باید نصیبم شود» تردیدی نیست که هر فردی خلقوخو و سرشتی مربوط به خود دارد و اگر میبینیم که آن«عقل سلیم»یعنی راهنمای ما در امر تربیت فرزند که به شیوههای گوناگون توسل میجوید علتش آن است که تحتتاثیر خلقوخو و سرشت خود ما قرار دارد و چیزی جز انعکاس سرشت ما نیست."