چکیده:
شاید نوآوری و بهسازی در ساختار و کارکرد آموزش و پرورش کار دشواری باشد ولی نشدنی نیست و باید راهی جست تا زمینه بایسته برای این کار فراهم شود. راهی که در این نوشتار پیشنهاد شده است راهبری (مدیریت) دانش پژوهانه (علمی) است، چه اگر یک راهبر آموزشی در برخورد با کار آموزش، بازخوردی دانش پژوهانه (نگرش علمی) داشته باشد و روش راهبری دانش پژوهانه ای همچون روش راهبری کیفیت نگر (دمینگ، 1982) در پیش گیردف جوّی دانش پژوهانه فراهم خواهد آورد که مایه و سرچشمه نوآوری و بهسازی خواهد بود.
در این نوشتار نخست مفهوم بازخورد دانش پژوهانه تعریف و سپس ویژگیهای روش راهبری کیفیت نگر (ر.ک.ن) برشمرده شده است و همپوشی و هماهنگی آنها با ویژگیهای بازخورد دانش پژوهانه خاطرنشان شده است. آن گاه به کاربرد راهبری کیفیت نگر در آموزش و چالشهایی که در این راستا موجود است پرداخته شده است. در پایان هم نتیجه گیری شده که با همه دشواریها و چالشها، تقویت بازخورد دانش پژوهانه در راهبران و کارگردان می تواند زمینه را برای نوآوری و بهسازی آماده کند، چه دانش پژوهی برابر است با نوآوری و بهسازی.
از آنجا که این نوشتار درباره نوآوری و بهسازی است، نویسنده که بر پاسداری از زبان پارسی پا می فشرد، دست به برخی نوآوریهایی واژگانی زده است و در پایان نوشته، سیاهه ای از این واژه ها را آورده است. این مقاله را آقای دکتر منصور علی حمیدی، عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا نوشته و در اختیار فصلنامه قرار داده است که به این وسیله از نامبرده تشکر می شود.
خلاصه ماشینی:
راهی که در این نوشتار پیشنهاد شده است راهبری(مدیریت)دانشپژوهانه(عملی)است،چه اگر یک راهبر آموزشی در برخورد با کار آموزش،بازخوردی دانشپژوهانه (نگرش علمی)داشته باشد و روش راهبری دانشپژوهانهای همچون روش راهبری کیفیتنگر(دمینگ،1982)در پیش گیرد،جوی دانشپژوهانه فراهم خواهد آورد که مایه و سرچشمهء نوآوری و بهسازی خواهد بود.
راهبر آموزشی که بازخوردی دانشپژوهانه دارد آماج(هدف)سازگان آموزشی خود را هرگز فراموش نمیکند و آن را پیوسته چونان راهنمای راه خود در نظر میگیرد،به کار و کردار خود و کارکنان سازگان آموزشی سازمان میدهد و از این راه کنشها و رخدادها را مهار میکند تا کسی به بیراهه نرود و از آماج سازگانی دور نشود،آنچه را هست میبیند(راستبین است)و در این کار نه تنها چیزی را ندیده نمیگیرد(باریکبین است)بلکه درپی دیدن کاستیهای سازگان نیز هست تا بتواند در زدایش آنها و بهسازی سازگان نوآوری کند،بخردانه به خرد و کلان سازگان مینگرد و در راستای پدیدآوری هماهنگی در سازگان از یافتهها و آموختههایی که همگانی شدهاند،بهره میبرد و نوآوریها و نوآزماییهای خود را با دیگران درمیان میگذارد تا به بهبود و کاربری آنها کمک کند.
نه تنها راهبران آموزشی بلکه همهء کارکنان سازمان آموزشی باید پیوستگی آماج بهسازی را در فرابینی خود بگنجانند و به آن پایبند باشند.
نوآوری و بهسازی در فرآیند پژوهش است که به دانش نو و سودبخش میانجامد و این همان آماج راهبری کیفیت نگر است که با همنوایی خود با دانشپژوهی میتواند در پدیدآوری و تنومندسازی بازخورد دانشپژوهانه در یک سازگان آموزشی یا پژوهشی سودمند افتد.