چکیده:
مسکن بزرگترین سرمایه ودارائی طول عمر بسیاری ازخانوارها است ومالکیت آن منجربه
افزایش کمیت واحدهای مسکونی،تسریع رشداقتصادی،ایجاد امنیت وهویت خانوادگی، افزایش
خوشبختی و رفاه خانوادگی، انباشت ثروت و تحرک عمودی خانوارها، بهبود مشارکت
خانوارها در فعالیت های اجتماعی و سیاسی و مانند آن می شود. عوامل متعددی در انتخاب
خانوارها برای خرید ویا اجاره واحد مسکونی موثر هستند. شناسائی این عوامل و میزان
تأثیر گذاری آنها می تواند به سیاستگزاری ها و برنامه ریزی های مسکن و امور رفاهی و
اقتصادی جامعه کمک نماید. محدودیت های تابع هدانیک قیمت در برآورد تقاضا برای مسکن
و دو ارزشه بودن متغیر وابسته در مطالعات انواع تصرف مسکن سبب شده تا استفاده از
مدل لاجیت در تحلیل بازار مسکن بویژه در تعیین عوامل موثر بر نوع تصرف مسکن طی دو
دهه گذشته رایج شود. در این مطالعه که با استفاده از این مدل و بر رویداده های
نمونه ای مربوط به بودجه خانوارهای شهری ایران در سال 1379 انجام شده، اثر عوامل
مختلف اجتماعی و اقتصادی خانوارها و متغیرهای بازار بر نوع تصرف مسکن توسط خانوارها
مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله از مطالعه نشان می دهند که در مناطق شهری
ایران درآمد جاری،درآمددائمی،سن وداشتن درآمد بدون کارسرپرست خانوارو نیزبار
تکفل،تعداد افراد و برخورداری خانواراز اتومبیل، احتمال مالکیت را افزایش داده و
متغیرهائی مانند درآمد موقتی، مرد بودن واشتغال به تحصیل سرپرست،تعداد افراد عضو
تعاونی مسکن،بی همسری سرپرست دراثرفوت ویاطلاق همسراحتمال اجاره نشینی را افزایش می
دهند.
خلاصه ماشینی:
"در مطالعات نوع دوم علاوه بر منابع خانوار ،عوامل بازار چون سیستم مالیاتی، سوبسیدها، نرخ بهره وام های رهنی، تضمین های رهنی، برنامه پس انداز، شرایط بازار کار، تورم، قیمت واحد های ملکی، سطح اجاره، ترکیب واحدهای جدید احداثی، درجه شهرنشینی، دسترسی به زمین و مدت اقامت در شهر مورد توجه قرار گرفته است (Arimah,1997;Ahmad,1994;Fu,Tse & Zhou,2000; O''''Sullivan, Sexton & Shefrin,1995; Gyourko, Linneman & Wachter,1999; Clark, Deurloo & Dieleman, 1997; Goodman, 1988) هدف اصلی این مقاله بررسی عوامل تعیین کننده مالکیت مسکن درمناطق شهری ایران است که با استفاده از داده های مربوط به نمونه گیری بودجه خانوار صورت گرفته وبه منابع بازار در کنار منابع خانوار نیز توجه می شود.
هرچند در برخی از مطالعات نوع دوم، قیمت نسبی واحد مسکونی ملکی نسبت به استیجاری و هزینه مالکیت نسبت به اجاره داری بعنوان دو نسبت مهم در انتخاب نوع تصرف و انتخاب بین جنبه مصرفی و سرمایه گذاری مسکن مورد تأکید قرار گرفته است، ولی محدودیت های آماری تنها اجازه محاسبه نسبت ارزش به اجاره را در این مطالعه خواهد داد.
برآورد مدل و تحلیل یافته ها برای برآورد تابع لاجیت مالکیت مسکن و استفاده از متغیرهای درآمد دائمی، درآمد جاری، درآمد موقتی و نسبت ارزش به اجاره، ابتدا رابطه درآمد جاری و متغیرهای جمعیتی و اقتصادی خانوار برای برآورد درآمد دائمی و درآمد موقتی تخمین زده می شود و سپس برای بدست آوردن نسبت ارزش به اجاره تابع هدانیک قیمت برای دو گروه مالکین و مستأجرین مورد استفاده قرار می گیرد."