چکیده:
در این مقاله، به بررسی تأثیر منابع کنترل و انطباق با فشار و تعارض در زنان شاغل
هنگام ایفای نقشهای شغلی ـ خانوادگی پرداخته شده است که بر اثر تقاضاهای بیش از
حد یکی یا هر دو، با دشواری روبهرو میشوند. این منابع عبارت است از: انتظار نقشهای
شغلی یا خانوادگی، کنترل کار، حمایت شغلی یا خانوادگی، و درگیری خانوادگی. مطابق
مبانی نظری تحقیق، انتظار میرود در نتیجه توزیع جنسیتی نقشها، تأثیر مقابلهای هر
یک از این عوامل بر مدیریت تعارض و فشار متفاوت باشد. نتایج تحقیق در برخی موارد،
این امر را تأیید و در برخی موارد رد میکند. رویهمرفته، نتایج تحقیق حاضر نشان
میدهد وجود منابع مذکور میتواند تأثیر مثبتی در کاهش فشار و بهرهمندی از فواید
ترکیب نقشهای دو گانه برای زنان شاغل دربر داشته باشد.
خلاصه ماشینی:
به همین دلیل، گود بر آن دسته از فنونی که برای سازماندهی نظام نقش و کاهش فشار از طریق کنترل روابط اجتماعی توصیه میکند، تأکید دارد تا فرد اصولا نقشهایی را انتخاب کند که الزامات آن سازگاری بیشتری با هم داشته باشند، و در صورت بروز تعارض نیز خواستههای نقشی را، که پیش از آن رعایت میکرد، کنار بگذارد.
(کوزور و روزنبرگ، 1378، ص 317 ـ 318) گود نیز با تأکید بر نقش خانواده و روابط عاطفی بین اعضای آن و حمایتهای روانی و اجتماعی آنها از یکدیگر و تأثیری که این عواطف و روابط صمیمانه و نزدیک بر کاستن از میزان انرژی صرف شده توسط فرد و تخصیص آن به نقشهای پرخواستتر و در نتیجه، بروز فشار کمتر در پی دارد، به طور غیرمستقیم، اثربخشی حمایت اجتماعی بر کاهش تعارض بین نقشی تجربه شده فرد را نشان داده است.
آنان از یک سو، باید در افزایش سطح تحصیلات و سطح شغل خود بکوشند و از سوی دیگر، در الگوی همسرگزینی، به دو اصل مهم همسان همسری تحصیلی و سنی توجه داشته باشند؛ چرا که نتایج نشان میدهد هرگاه افزایش سطح تحصیلات زن با بالا رفتن سطح تحصیلات همسرش همراه باشد و اختلاف سنی آنها با یکدیگر رو به کاهش بگذارد، بر سطح انتظارات نقش خانوادگی مردان افزوده و سطح این انتظارات برای زنان کاسته شده است.
Rousseu, "Stress and Strain from Family Roles and Workrole Expectations", 1984, Journal of Applies Psychology, Vol. 69, No. 2.
5. Duxbury, Linda Elizabeth, Christopher Alan Higgins, "Gender Differences in Work - Family Conflict", 1991, Journal of Applied Psychology, Vol. 76, No. 1.