چکیده:
در جامعه اطلاعاتی، بخش زیادی از وقت انسانها در فضای مجازی گذرانده
میشود؛ فضای مجازی همانند تعامل در فضای اینترنت فضایی کاملا صنعتی است
که انسانها در آن با فناوری نوین و همنوعان خویش برهمکنش دارند. این فضا
دارای ویژگیهایی متمایز از فضای طبیعی است. نگارنده با مفروض گرفتن تفاوت
جامعهپذیری در دو فضای طبیعی و مجازی به کاوش در ویژگیهای مثبت و منفی
آن فضا پرداخته است و در نهایت با بیان بایستههای تبلیغ دینی در فضای مجازی،
تأسیس یک سایت جامع شیعی را پیشنهاد میکند.
در فضای مجازی افراد با کثرت اطلاعات مواجه هستند که تشخیص اعتبار آنها
برای مخاطبان مشکل است. در این فضا افراد به سوی مراکزی تمایل پیدا میکنند
که از دو ویژگی معروفیت و اعتبار برخوردار باشند. در چنین وضعیتی تأسیس یک
سایت جامع شیعی متضمن ویژگیهای مثبت و عاری از معایب مورد اشاره،
ضرورت پیدا میکند.
خلاصه ماشینی:
"از آنجا که پدیده اینترنت به عنوان یک پدیده فنی، مقتضی نوع جدیدی از اجتماعی شدن از جمله در حوزه دینی است، این سؤال پیش میآید که اجتماعی شدن (socialization) در حوزه دین، در محیط مجازی از چه ویژگیهایی برخوردار است؟ یعنی: امتیازات، موانع و چالشهای تبلیغ دین در فضای مجازی چیست؟ بایستههای تبلیغ دین در این فضا کدامند؟ جهت تأمل درباره سؤالات پیشین و تلاش برای پاسخگویی، سایت تبیان www.
هژمونی دولتها دولتها بر رسانههایی همچون تلویزیون و ماهواره سلطه دارند و بر میزان و نوع حضور مذهب در رسانه تأثیرگذار هستند؛ در نتیجه متولیان مذهبی به جای داشتن «رسانه دینی» و استفاده ابزاری از آن به «دین رسانهای» رهنمون میگردند؛ البته در رسانههای تعاملی از تفوق دولتها کاسته میشود و «شبکههای جهانی، انحصار حکومتها بر اطلاعات را از بین میبرند» (آرونسون، 1383، ج 2، ص 1225)؛ در عین حال در منطقه خاورمیانه، مهد مذاهب اسلامی، حتی در رسانههای تعاملی (اینترنت) تفوق دولت با فیلترگذاری هنوز وجود دارد؛ پس یکی از چالشهای پیش روی تبلیغ دینی رهایی از سلطهجویی دولتهاست؛ البته این مشکل به سبب ماهیت مذهبی دولت، در ایران کمتر قابل ملاحظه است (خانی، همان).
نتیجه مقایسه جهان مجازی با جهان واقعی و کاوش در ویژگیهای آن، نشان میدهد همچنانکه «دین» در جهان واقعی وجود دارد، در جهان مجازی نیز جایگاهی همانند دارد؛ از این رو «تبلیغ دینی» در فضای مجازی گریزناپذیر میباشد؛ اما از آنجا که در دنیای مجازی مخاطبان با اطلاعات زیاد و غیرقابل اطمینان مواجه هستند، به دنبال مرجعیت اطلاعات مورد وثوق خواهند گشت؛ از این رو پیشدستی در تأسیس یک سایت جامع شیعی که مصون از معایب سرنخدهندگان اطلاعاتی باشد، میتواند در بازاریابی به پیام مکتب تشیع در جهانی که تشنه اطلاعات متناسب با ارزشهای متناسب با فطرت هستند، مفید واقع گردد."